THƯ VIỆN THÀNH PHỐ CẦN THƠ - CANTHO PUBLIC LIBRARY
Sáng kiến ứng dụng mã QR nâng cao hiệu quả phục vụ bạn đọc của Thư viện TP. Cần Thơ
Hiện nay, sự phát triển của cách mạng công nghiệp 4.0 đã tạo nên nhiều thành tựu khoa học công nghệ vượt bậc, nhất là trong lĩnh vực công nghệ thông tin. Tiêu biểu nhất là sự ra đời của công nghệ di động với những tiện ích tác động mạnh mẽ đến mọi lĩnh vực trong đời sống. Các thiết bị di động, nhất là điện thoại thông minh (smartphone) ngày càng thông dụng đáp ứng hầu hết mọi nhu cầu thông tin và giải trí của con người.
Nhằm đáp ứng tốt nhu cầu bạn đọc trong giai đoạn hiện nay, hoạt động thư viện đã đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi phương thức hoạt động từ truyền thống sang hiện đại. Một trong những ứng dụng mới đã được Thư viện TP. Cần Thơ triển khai năm 2017 đó là ứng dụng mã QR đọc tài liệu trên điện thoại di động. QR Code (Quick Response code) là mã phản hồi nhanh, được phát minh bởi công ty Denso Wave của Nhật Bản vào năm 1994 với khả năng lưu trữ thông tin và tốc độ mã hoá, nhận dạng thông tin nhanh chóng, chính xác. Ứng dụng mã QR trong lĩnh vực thư viện giúp bạn đọc tiếp cận nguồn thông tin của thư viện một cách nhanh chóng, thuận tiện.
Tại Hội thi Cán bộ Thư viện giỏi toàn quốc năm 2018, thí sinh Lữ Công Lập (Thư viện TP Cần Thơ) đã đạt giải Xuất sắc và giải Chuyên đề sáng kiến, kinh nghiệm thiết thực, hiệu quả nhất với đề tài “Biên soạn Thư mục toàn văn Bài trích báo - tạp chí và ứng dụng mã QR đọc nội dung tài liệu trên điện thoại di động”. Đây là sáng kiến mang tính ứng dụng cao đã được Thư viện TP Cần Thơ triển khai từ tháng 11 năm 2017 và đem lại hiệu quả tốt trong việc phục vụ nhu cầu sử dụng thông tin của bạn đọc. Sáng kiến gồm 2 phần: Biên soạn Thư mục toàn văn Bài trích báo - tạp chí và Ứng dụng mã QR đọc nội dung tài liệu trên điện thoại di động.
Thư mục toàn văn “Bài trích báo - tạp chí” là một sản phẩm thông tin mới của Thư viện TP. Cần Thơ, được thực hiện trên cơ sở thu thập, tuyển chọn và xử lý các bài viết vừa có tính thời sự vừa có giá trị sử dụng lâu dài, có tính chất thống kê, phân tích, nghiên cứu, đánh giá, tổng hợp, dự báo, định hướng về các lĩnh vực chính trị, kinh tế, văn hoá, xã hội, an ninh, quốc phòng,…
Với chức năng thông báo tài liệu mới có kèm theo toàn văn nội dung dưới dạng tài liệu số là cơ sở nền tảng cho việc ứng dụng mã QR, thư mục toàn văn Bài trích báo - tạp chí được Thư viện Thành phố phát hành định kỳ 2 tháng/lần đồng thời ứng dụng gắn mã QR đối với từng bài trích báo - tạp chí trong thư mục. Qua ứng dụng này, bạn đọc có thể trực tiếp dùng điện thoại thông minh được kết nối internet để quét mã QR và đọc toàn bộ nội dung bài trích một cách nhanh chóng. Mặc dù mới phát hành được 4 số, nhưng sản phẩm đã nhận được những phản hồi tích cực và sự đánh giá tốt của bạn đọc.
Bạn đọc Nguyễn Hoàng Viện – cán bộ Trường Đại học Kỹ thuật – Công nghệ Cần Thơ cho biết: “Sử dụng điện thoại quét mã QR tôi đã đọc được các bài viết có giá trị cao do thư viện chọn lọc nhanh chóng hơn. Ứng dụng QR giúp tôi tìm kiếm tài liệu để nghiên cứu, giảng dạy được thuận tiện và hiệu quả hơn. Tôi đã giới thiệu cho người thân, bạn bè và các em sinh viên sử dụng ứng dụng này của Thư viện TP. Cần Thơ phục vụ cho công tác chuyên môn và trong học tập”.
Bạn đọc Lê Nguyên Đỉnh - sinh viên trường Đại học Cần Thơ cho biết: “Hiện nay nhiều sinh có điện thoại thông minh, nên các thư mục do thư viện biên soạn gắn mã QR giúp em và các bạn có thể đọc tham khảo tài liệu mọi lúc, mọi nơi. Em thấy ứng dụng này rất thuận tiện, giúp em tiếp cận những thông tin cần tìm rất nhanh”.
Bạn đọc Nguyễn Hà Hải Ý - học viên Cao học chuyên ngành Văn hoá học tại TPCT – công tác tại Quận Đoàn Cái Răng, cho biết: “Đây là một thư mục thông tin rất hữu ích đã giúp tôi tìm được nhiều tài liệu liên quan đến vấn đề đang nghiên cứu, tiết kiệm được rất nhiều thời gian và công sức tìm kiếm. Việc sử dụng mã QR cũng rất đơn giản, chỉ vài thao tác nhanh gọn là có thể đọc được tài liệu. Tôi mong rằng trong thời gian tới Thư viện TP. Cần Thơ sẽ tiếp tục có thêm nhiều hình thức giới thiệu, quảng bá vốn tài liệu đến bạn đọc”.
Từ những phản hồi của bạn đọc về ứng dụng mã QR trong hoạt động thư viện, Bà Phan Thị Thuỳ Giang - Giám đốc Thư viện TP. Cần Thơ cho biết: “Sản phẩm thư mục toàn văn có ứng dụng mã QR đã được phát hành đến các cơ quan, ban ngành và các trường đại học trên địa bàn TP Cần Thơ. Chúng tôi hiện đã mở rộng triển khai đến các thư viện quận, huyện và gởi đến các thư viện trong khu vực đồng bằng sông Cửu Long, Thư viện Khoa học tổng hợp TP. Hồ Chí Minh để bạn đọc ở các địa phương có thể tiếp cận được nguồn tài liệu của thư viện. Thời gian tới, chúng tôi sẽ tiếp tục hoàn thiện về kỹ thuật, nội dung và tăng cường quảng bá sâu rộng hơn nữa sản phẩm này đến với nhiều đối tượng bạn đọc”.
Có thể thấy, ứng dụng gắn mã QR đối với Thư mục toàn văn Bài trích báo - tạp chí do Thư viện TP Cần Thơ triển khai thực hiện từ sáng kiến của cán bộ thư viện đã phát huy hiệu quả, giúp việc lưu trữ và truyền tải thông tin được thực hiện dễ dàng, nhanh chóng. Thông tin bài trích báo - tạp chí được cán bộ thư viện cập nhật và việc biên soạn, phát hành thư mục theo định kỳ đã tạo thuận lợi cho bạn đọc trong việc tìm kiếm và sử dụng nguồn thông tin đã được thư viện xử lý. Qua ứng dụng này rào cản về khoảng cách địa lý giữa thư viện và bạn đọc đã không còn, góp phần khẳng định sự thích ứng của hoạt động thư viện trong cuộc cách mạng công nghiệp 4.0 đang diễn ra mạnh mẽ hiện nay. Điều này đồng nghĩa với việc số lượng người sử dụng nguồn thông tin thư viện ngày càng gia tăng, vai trò của Thư viện trong việc cung cấp thông tin phục vụ phát triển kinh tế - xã hội được phát huy hiệu quả hơn. Đó cũng là niềm vui, sự động viên khích lệ để những người làm công tác thư viện luôn trau dồi kiến thức chuyên môn, nghiệp vụ và kịp thời ứng dụng những kỹ thuật, công nghệ mới để nâng cao chất lượng hiệu quả công việc đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của bạn đọc.
Ngọc Lan
