Nghệ thuật minh hoạ áo mũ thời Nguyễn đầu thế kỷ XX: Khảo cứu từ bộ tranh Grande Tenue de la Courd' Annam của Nguyễn Văn Nhân / Trần Minh Nhựt. - H. : Thế giới, 2022. - 291tr. : Minh hoạ; 28cm

Thứ năm - 04/09/2025 22:07 25 0
Nghe thuat minh hoa ao mu thoi Nguyen
Nghe thuat minh hoa ao mu thoi Nguyen
Bộ tranh “Grande Tenue de la Cour d’Annam” (tạm dịch: Đại lễ phục triều đình An Nam) do họa sĩ Nguyễn Văn Nhân thực hiện vào năm 1902, dưới triều vua Thành Thái, gồm 54 bức vẽ minh họa bằng màu nước trên giấy khổ 23,1 x 31,8 cm về trang phục cung đình Huế đầu thế kỷ XX. Sau hơn 120 năm kể từ khi ra đời, bộ tranh quý này đã lưu lạc qua nhiều nơi và hiện đang thuộc quyền sở hữu của National Gallery Singapore.
Quyển sách “Nghệ thuật minh hoạ áo mũ thời Nguyễn đầu thế kỷ XX” do Trần Minh Nhựt biên soạn, Nhà xuất bản Thế giới ấn hành năm 2022 là một công trình nghiên cứu công phu với trọng tâm là phân tích nghệ thuật minh họa áo mũ thời Nguyễn đầu thế kỷ XX trong bộ tranh “Grande Tenue de la Cour d’Annam”, nhằm giải mã ngôn ngữ tạo hình nghệ thuật đặc trưng, hay sự tác động của nghệ thuật phương Tây trong giai đoạn giao thoa văn hóa Đông - Tây đầu thế kỷ XX tại Việt Nam. Sách có độ dày 291 trang, được bố cục thành 05 chương với nhiều hình ảnh minh họa sống động, đầy màu sắc. 
Trong chương đầu của quyển sách, tác giả giới thiệu khái quát một số vấn đề về họa sĩ Nguyễn Văn Nhân và tác phẩm “Grande Tenue de la Cour d’Annam”: chia sẻ về hành trình đi tìm lời giải về thân thế của họa sĩ; đồng thời tái hiện thành công hoàn cảnh ra đời bộ tranh; hành trình lưu lạc, quá trình anh tiếp cận bộ tranh quý giá hiện đang được lưu giữ ở Singapore để độc giả hiểu hơn về thân thế - sự nghiệp và vị thế của họa sĩ.
Tại 03 chương tiếp theo, bằng kinh nghiệm và chuyên môn của mình, tác giả tập trung phân tích mỹ thuật học (đường nét, mảng, hình, màu sắc, nhịp điệu) của ngôn ngữ đồ họa trong tạo hình minh họa áo mũ thời Nguyễn, cũng như diễn giải về nghệ thuật minh họa và cuộc gặp gỡ phong cách tạo hình phương Tây ở khía cạnh khoa học màu sắc và ánh sáng, tỷ lệ nhân thể, để giúp độc giả hiểu rõ hơn các giá trị của bộ tranh và phần nào cho thấy rõ sự tài hoa, sự điệu nghệ cùng kỹ thuật vẽ tranh vô cùng ấn tượng của họa sĩ. Tác giả nhận định bộ tranh “Grande Tenue de la Cour d’Annam” mang 03 giá trị lớn. Về giá trị mỹ thuật: tranh minh họa đã tạo ra một hệ thống tham chiếu các yếu tố mỹ thuật của trang phục thời Nguyễn, gồm những ý nghĩa tâm linh, đồ án hoa văn trang trí, màu sắc và bố cục. Về giá trị lịch sử: việc tái hiện lịch sử trên tranh vẽ có tác dụng giới thiệu những tinh hoa của triều Nguyễn như nghệ thuật tạo tác áo mũ, nghệ thuật thêu thùa, thư họa, hay các nghi lễ trong hoàng cung. Về giá trị văn hóa - xã hội: tác phẩm phản ánh văn hóa trang phục và một số khía cạnh khái quát về triều đình Huế, hay rộng hơn xã hội An Nam trong thời kỳ đầu tiếp cận nghệ thuật phương Tây.
Ở chương cuối quyển sách, tác giả tôn vinh tài năng vẽ tranh điêu luyện của họa sĩ Nguyễn Văn Nhân, củng cố và đánh giá những giá trị nghệ thuật của bộ tranh khi soi chiếu đến trang phục triều Nguyễn, đồng thời đề cao những đóng góp của họa sĩ cho nền mỹ thuật nước nhà: “Cuộc đời và sự nghiệp hội họa của họa sĩ Nguyễn Văn Nhân còn rất nhiều điều bí ẩn cần khám phá. Tuy ông không được tôn vinh trên mặt giấy như các nghệ sĩ cùng thời, nhưng trên thực tế, ông đã có đóng góp vô cùng ý nghĩa cho nghệ thuật minh họa Việt Nam nói chung và mỹ thuật Huế nói riêng. Đứng trước thành tựu còn hạn chế về tranh minh họa thời cận - hiện đại, tác phẩm của ông trở thành một mảnh ghép quan trọng mới cho dòng nghệ thuật minh họa Việt Nam đã từng một thời rực rỡ. Phía sau bộ tranh ấy là cả một nền văn hóa áo mũ tuyệt vời”.
Với nội dung phong phú cùng nhiều hình ảnh minh họa bắt mắt, quyển sách “Nghệ thuật minh hoạ áo mũ thời Nguyễn đầu thế kỷ XX” là tài liệu hữu ích dành cho các độc giả quan tâm đến cổ phục Việt Nam nói riêng và văn hóa lịch sử Việt Nam nói chung; các sinh viên, giảng viên trong ngành lịch sử thời trang đang cần tìm tư liệu tham khảo đáng tin cậy về cổ phục Việt Nam; các nhà nghiên cứu, nhà phê bình về mỹ thuật và cổ phục.
Sách đang được phục vụ tại Thư viện thành phố Cần Thơ. Mời bạn tìm đọc quyển sách với các mã số:
▪ Ký hiệu phân loại: 758 / NGH250TH
▪ PHÒNG MƯỢN: MG.011527

Tổng số điểm của bài viết là: 0 trong 0 đánh giá

Click để đánh giá bài viết
Bạn đã không sử dụng Site, Bấm vào đây để duy trì trạng thái đăng nhập. Thời gian chờ: 60 giây