THƯ VIỆN THÀNH PHỐ CẦN THƠ - CANTHO PUBLIC LIBRARY
KHƠI THÔNG ĐỘNG LỰC TĂNG TRƯỞNG CHO CÔNG NGHIỆP CẦN THƠ
BÀI 1: DẤU ẤN CÔNG NGHIỆP CẦN THƠ
Công nghiệp là ngành kinh tế quan trọng, đóng góp lớn cho ngân sách của TP. Cần Thơ và trở thành ngành xuất khẩu chủ đạo với tốc độ tăng trưởng ở mức cao. Trong 10 năm trở lại đây, cơ cấu các ngành công nghiệp của thành phố có hướng chuyển biến tích cực và phát triển mạnh mẽ, góp phần hiệu quả vào giải quyết việc làm, chuyển dịch cơ cấu lao động, tăng năng suất, nâng cao đời sống nhân dân. Tuy nhiên bước sang giai đoạn mới, công nghiệp thành phố buộc phải chuyển mình mạnh mẽ để bắt kịp nhịp độ chuyển động của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư.
Công đoạn đóng bao gạo để xuất khẩu của Công ty CP Nông nghiệp Công nghệ cao Trung An.
Công nghiệp là ngành kinh tế quan trọng, đóng góp lớn cho ngân sách của TP. Cần Thơ và trở thành ngành xuất khẩu chủ đạo với tốc độ tăng trưởng ở mức cao. Trong 10 năm trở lại đây, cơ cấu các ngành công nghiệp của thành phố có hướng chuyển biến tích cực và phát triển mạnh mẽ, góp phần hiệu quả vào giải quyết việc làm, chuyển dịch cơ cấu lao động, tăng năng suất, nâng cao đời sống nhân dân. Tuy nhiên bước sang giai đoạn mới, công nghiệp thành phố buộc phải chuyển mình mạnh mẽ để bắt kịp nhịp độ chuyển động của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư.
Công đoạn đóng bao gạo để xuất khẩu của Công ty CP Nông nghiệp Công nghệ cao Trung An.
Phát triển công nghiệp của TP. Cần Thơ dựa trên nội lực và lợi thế cạnh tranh nhất định, vừa mang những đặc điểm chung của vùng ÐBSCL vừa mang những dấu riêng của một thành phố trung tâm vùng. Cộng đồng doanh nghiệp trên lĩnh vực công nghiệp của thành phố có những bước tiến mạnh mẽ, không ngừng đầu tư để gia tăng giá trị sản phẩm, uy tín của doanh nghiệp
Vững vàng vị thế
Trong vùng ÐBSCL, giá trị sản xuất công nghiệp (theo giá so sánh 2010) của TP. Cần Thơ đóng góp khoảng 15,2% trong cơ cấu công nghiệp của toàn vùng và đứng thứ 2/13 địa phương trong vùng (sau Long An). Trong vùng kinh tế trọng điểm vùng ÐBSCL (Cần Thơ, Kiên Giang, Cà Mau, An Giang), giá trị sản xuất công nghiệp của thành phố luôn chiếm tỷ trọng lớn nhất và chiếm tới 44,4% tổng giá trị sản xuất công nghiệp toàn vùng kinh tế trọng điểm (năm 2010 chiếm tỷ trọng 40,5%).
Theo giá trị đóng góp của từng nhóm ngành công nghiệp, TP. Cần Thơ có 5/9 nhóm ngành có tính dẫn dắt công nghiệp vùng ÐBSCL, gồm: sản xuất, chế biến thực phẩm, đồ uống (chiếm 46,2%); hóa chất, hóa dược (chiếm 54,9%); cơ khí, sản xuất kim loại (chiếm 57,4%); dệt may, da giày (chiếm 41,6%); nhóm các ngành công nghiệp khác (chiếm 47,1%). Bên cạnh đó, Cần Thơ có 3/9 nhóm ngành chiếm tỷ trọng lớn trong giá trị sản xuất công nghiệp vùng ÐBSCL, gồm: chế biến gỗ, giấy chiếm 29,1% (sau An Giang); sản xuất vật liệu xây dựng chiếm 25,0% (sau Kiên Giang) và sản xuất và phân phối điện chiếm 24% (sau Cà Mau). Theo ông Trần Lê Bình, Phó Giám đốc Sở Công Thương TP. Cần Thơ, qua nghiên cứu, khảo sát sơ bộ một số doanh nghiệp, cơ sở sản xuất công nghiệp và tiểu thủ công nghiệp trên địa bàn thành phố và trên cơ sở thống kê về giá trị nhập khẩu của thành phố trong thời gian qua cho thấy, các doanh nghiệp công nghiệp của thành phố đã và đang từng bước đầu tư máy móc, thiết bị để nâng cao năng lực sản xuất, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của thị trường. Cụ thể, giá trị nhập khẩu máy móc, thiết bị của thành phố năm 2019 đạt khoảng 65,2 triệu USD, gấp hơn 2,48 lần so với giá trị nhập khẩu năm 2010 (26,3 triệu USD), đưa tỷ trọng giá trị nhập khẩu máy móc, thiết bị từ 5,56% năm 2010 lên tới 14,27% năm 2019 trong tổng kim ngạch nhập khẩu của thành phố.
Khu Công nghiệp Trà Nóc 1 (quận Bình Thủy), Khu Công nghiệp Trà Nóc 2 (quận Ô Môn)… là những địa bàn tập trung nhiều dự án đầu tư chủ yếu của các ngành công nghiệp TP. Cần Thơ như: chế biến, bảo quản thủy sản và các sản phẩm từ thủy sản (Công ty CP Chế biến thủy sản Mê Kông, Công ty CP SeaVina, Công ty CP Xuất nhập khẩu Thủy sản Cần Thơ…); sản xuất bia, rượu, nước giải khát (Công ty CP Bia Sài Gòn - Miền Tây, Công ty CP Bia - Nước giải khát Sài Gòn - Tây Ðô, Công ty TNHH MTV nước uống Collagen Việt Nam, Chi nhánh Công ty Pepsico Việt Nam tại TP. Cần Thơ…); sản xuất phân bón, hóa chất, dược phẩm (Công ty CP Phân bón và Hóa chất Cần Thơ, Công ty CP Dược Hậu Giang...). Nhìn chung, các doanh nghiệp công nghiệp đều có công nghệ và máy móc từ mức trung bình - khá trở lên, đáp ứng được yêu cầu chất lượng của khách hàng trong và ngoài nước và có khả năng thích ứng với những cạnh tranh ngày càng gay gắt trên thị trường.
Những dấu ấn riêng
Ngành chế biến thủy sản được xem là một trong những ngành công nghiệp chủ lực của thành phố. Giai đoạn 2016-2019, giá trị xuất khẩu của ngành chế biến thủy sản và các sản phẩm từ thủy sản của Cần Thơ đạt trung bình hằng năm khoảng 570 triệu USD và luôn duy trì chiếm từ 45-50% tổng giá trị xuất khẩu của thành phố. Các nhà máy chế biến, bảo quản thủy sản và các sản phẩm từ thủy sản trên địa bàn thành phố đều đạt các tiêu chuẩn quốc tế như SA-8000, ISO 26000, ISO-9001, BRC, B.A.P...), sản phẩm thủy sản đã được rất nhiều các tổ chức quốc tế cấp chứng nhận (ASC, B.A.P, Global GAP, EU, Naturland...) và đáp ứng ngày càng tốt hơn tiêu chuẩn của các thị trường xuất khẩu khó tính như Mỹ, Nhật Bản, EU...
Cơ cấu số lượng doanh nghiệp theo các ngành công nghiệp chủ yếu của TP. Cần Thơ năm 2019. Nguồn dữ liệu: Theo Ðề án Tái cơ cấu sản xuất công nghiệp TP. Cần Thơ theo hướng hiện đại.
Ngành xay xát, chế biến gạo của thành phố trong 5 năm gần đây đạt công suất bình quân từ 4,2-4,3 triệu tấn/năm song sản lượng gạo chiếm tỷ trọng đáng kể trong kim ngạch xuất khẩu của thành phố nhờ các doanh nghiệp tập trung đầu tư nhà máy ở địa bàn vùng nguyên liệu, gắn với đầu tư kho chứa, hiện đại hóa quy trình sản xuất. Ông Phạm Thái Bình, Tổng Giám đốc Công ty CP Nông nghiệp Công nghệ cao Trung An, cho biết: Qua 25 năm hoạt động, công ty hiện có 6 nhà máy xay xát với trang thiết bị hiện đại. Sau quá trình gầy dựng, thương hiệu gạo Trung An chiếm được lòng tin của khách hàng trong và ngoài nước. Công ty cũng phát triển được thị trường xuất khẩu tại 19 quốc gia, vùng lãnh thổ ở khắp châu Âu, châu Á, châu Phi và châu Úc.
Cần Thơ hiện có nhiều doanh nghiệp chế biến và bảo quản rau, trái cây với sản lượng chế biến và bảo quản năm 2019 tăng 198% so với năm 2010. Công ty CP Chế biến thực phẩm xuất khẩu Miền Tây (Westfood) chế biến xuất khẩu nhiều loại trái cây đặc sản của Việt Nam như mít, xoài, khóm, đu đủ, thanh long… Ông Nguyễn Vũ Lộc, Tổng Giám đốc Westfood, cho biết: Trung bình mỗi năm, Westfood góp phần tiêu thụ hơn 18.000 tấn nông sản của vùng ÐBSCL. Các loại trái cây đặc sản được chế biến thành sản phẩm đóng lon, đóng ly nhựa ăn liền và xuất khẩu đến tay khách hàng của hơn 50 quốc gia, vùng lãnh thổ trên thế giới. Công ty có các chứng nhận quan trọng như FDA, IFS, KOSHER, BRC, HALAL, FSMA, FSSC 22000… đáp ứng kịp thời tiêu chuẩn của các nhà nhập khẩu, phân phối và cung ứng thực phẩm cùng hệ thống các nhà hàng, chuỗi siêu thị lớn trên thế giới như AEON, ALDI, KOBE BUSSAN, SHOEI, …
Giá trị sản xuất công nghiệp của ngành dệt may, da giày của TP. Cần Thơ tăng ổn định qua từng năm và trong giai đoạn 2011-2015 tăng trưởng bình quân 8%/năm; giai đoạn 2016-2019 tăng 15,2%/năm. Ông Ngô Văn Chơn, Giám đốc Ðiều hành Công ty CP May Tây Ðô, chia sẻ: Công ty có đủ nguồn hàng nhờ đa dạng khách hàng và thị trường, tại Tây Ðô hiện có 3 thị trường lớn là Mỹ, châu Âu và Nhật, ngoài ra còn có một số đi Úc, Hàn Quốc và một số thị trường nhỏ ở châu Á. Tại các thị trường này khách hàng luôn có yêu cầu cao về chất lượng, tiến độ giao hàng và tuân thủ các quy chuẩn về trách nhiệm xã hội, an ninh hàng hóa. Qua quá trình làm việc nhiều năm, đa số các khách hàng đều hài lòng về chất lượng, tiến độ giao hàng, đặc biệt là những năm gần đây, công ty đáp ứng hầu hết các yêu cầu đánh giá hệ thống chất lượng, trách nhiệm xã hội, an ninh hàng hóa của khách hàng nên công ty luôn có được những khách hàng lớn và ổn định.
*
* *
Doanh nghiệp của TP. Cần Thơ đã chủ động đổi mới công nghệ, khép kín quy trình sản xuất để tạo ra những sản phẩm truy xuất nguồn gốc từ đầu vào đến đầu ra. Tuy nhiên, đa số các doanh nghiệp công nghiệp trên địa bàn thành phố là doanh nghiệp nhỏ và vừa, quy mô sản xuất còn nhỏ. Việc cơ cấu lại các ngành sản xuất công nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và trình độ công nghệ thực hiện còn chậm. Sản xuất công nghiệp chủ yếu là gia công, lắp ráp, giá trị gia tăng thấp; chưa có ngành công nghiệp mũi nhọn đóng vai trò dẫn dắt; nhiều ngành công nghiệp ưu tiên phát triển không đạt mục tiêu đề ra; công nghiệp hỗ trợ chưa phát triển… Từ những hạn chế này, tái cơ cấu sản xuất công nghiệp được xem là vấn đề cấp bách để ngành Công nghiệp thành phố tiến lên, hòa nhịp cùng cả nước và xu thế phát triển của thế giới.
Bài, ảnh: MINH HUYỀN
Vững vàng vị thế
Trong vùng ÐBSCL, giá trị sản xuất công nghiệp (theo giá so sánh 2010) của TP. Cần Thơ đóng góp khoảng 15,2% trong cơ cấu công nghiệp của toàn vùng và đứng thứ 2/13 địa phương trong vùng (sau Long An). Trong vùng kinh tế trọng điểm vùng ÐBSCL (Cần Thơ, Kiên Giang, Cà Mau, An Giang), giá trị sản xuất công nghiệp của thành phố luôn chiếm tỷ trọng lớn nhất và chiếm tới 44,4% tổng giá trị sản xuất công nghiệp toàn vùng kinh tế trọng điểm (năm 2010 chiếm tỷ trọng 40,5%).
Theo giá trị đóng góp của từng nhóm ngành công nghiệp, TP. Cần Thơ có 5/9 nhóm ngành có tính dẫn dắt công nghiệp vùng ÐBSCL, gồm: sản xuất, chế biến thực phẩm, đồ uống (chiếm 46,2%); hóa chất, hóa dược (chiếm 54,9%); cơ khí, sản xuất kim loại (chiếm 57,4%); dệt may, da giày (chiếm 41,6%); nhóm các ngành công nghiệp khác (chiếm 47,1%). Bên cạnh đó, Cần Thơ có 3/9 nhóm ngành chiếm tỷ trọng lớn trong giá trị sản xuất công nghiệp vùng ÐBSCL, gồm: chế biến gỗ, giấy chiếm 29,1% (sau An Giang); sản xuất vật liệu xây dựng chiếm 25,0% (sau Kiên Giang) và sản xuất và phân phối điện chiếm 24% (sau Cà Mau). Theo ông Trần Lê Bình, Phó Giám đốc Sở Công Thương TP. Cần Thơ, qua nghiên cứu, khảo sát sơ bộ một số doanh nghiệp, cơ sở sản xuất công nghiệp và tiểu thủ công nghiệp trên địa bàn thành phố và trên cơ sở thống kê về giá trị nhập khẩu của thành phố trong thời gian qua cho thấy, các doanh nghiệp công nghiệp của thành phố đã và đang từng bước đầu tư máy móc, thiết bị để nâng cao năng lực sản xuất, đáp ứng yêu cầu ngày càng cao của thị trường. Cụ thể, giá trị nhập khẩu máy móc, thiết bị của thành phố năm 2019 đạt khoảng 65,2 triệu USD, gấp hơn 2,48 lần so với giá trị nhập khẩu năm 2010 (26,3 triệu USD), đưa tỷ trọng giá trị nhập khẩu máy móc, thiết bị từ 5,56% năm 2010 lên tới 14,27% năm 2019 trong tổng kim ngạch nhập khẩu của thành phố.
Khu Công nghiệp Trà Nóc 1 (quận Bình Thủy), Khu Công nghiệp Trà Nóc 2 (quận Ô Môn)… là những địa bàn tập trung nhiều dự án đầu tư chủ yếu của các ngành công nghiệp TP. Cần Thơ như: chế biến, bảo quản thủy sản và các sản phẩm từ thủy sản (Công ty CP Chế biến thủy sản Mê Kông, Công ty CP SeaVina, Công ty CP Xuất nhập khẩu Thủy sản Cần Thơ…); sản xuất bia, rượu, nước giải khát (Công ty CP Bia Sài Gòn - Miền Tây, Công ty CP Bia - Nước giải khát Sài Gòn - Tây Ðô, Công ty TNHH MTV nước uống Collagen Việt Nam, Chi nhánh Công ty Pepsico Việt Nam tại TP. Cần Thơ…); sản xuất phân bón, hóa chất, dược phẩm (Công ty CP Phân bón và Hóa chất Cần Thơ, Công ty CP Dược Hậu Giang...). Nhìn chung, các doanh nghiệp công nghiệp đều có công nghệ và máy móc từ mức trung bình - khá trở lên, đáp ứng được yêu cầu chất lượng của khách hàng trong và ngoài nước và có khả năng thích ứng với những cạnh tranh ngày càng gay gắt trên thị trường.
Những dấu ấn riêng
Ngành chế biến thủy sản được xem là một trong những ngành công nghiệp chủ lực của thành phố. Giai đoạn 2016-2019, giá trị xuất khẩu của ngành chế biến thủy sản và các sản phẩm từ thủy sản của Cần Thơ đạt trung bình hằng năm khoảng 570 triệu USD và luôn duy trì chiếm từ 45-50% tổng giá trị xuất khẩu của thành phố. Các nhà máy chế biến, bảo quản thủy sản và các sản phẩm từ thủy sản trên địa bàn thành phố đều đạt các tiêu chuẩn quốc tế như SA-8000, ISO 26000, ISO-9001, BRC, B.A.P...), sản phẩm thủy sản đã được rất nhiều các tổ chức quốc tế cấp chứng nhận (ASC, B.A.P, Global GAP, EU, Naturland...) và đáp ứng ngày càng tốt hơn tiêu chuẩn của các thị trường xuất khẩu khó tính như Mỹ, Nhật Bản, EU...
Cơ cấu số lượng doanh nghiệp theo các ngành công nghiệp chủ yếu của TP. Cần Thơ năm 2019. Nguồn dữ liệu: Theo Ðề án Tái cơ cấu sản xuất công nghiệp TP. Cần Thơ theo hướng hiện đại.
Ngành xay xát, chế biến gạo của thành phố trong 5 năm gần đây đạt công suất bình quân từ 4,2-4,3 triệu tấn/năm song sản lượng gạo chiếm tỷ trọng đáng kể trong kim ngạch xuất khẩu của thành phố nhờ các doanh nghiệp tập trung đầu tư nhà máy ở địa bàn vùng nguyên liệu, gắn với đầu tư kho chứa, hiện đại hóa quy trình sản xuất. Ông Phạm Thái Bình, Tổng Giám đốc Công ty CP Nông nghiệp Công nghệ cao Trung An, cho biết: Qua 25 năm hoạt động, công ty hiện có 6 nhà máy xay xát với trang thiết bị hiện đại. Sau quá trình gầy dựng, thương hiệu gạo Trung An chiếm được lòng tin của khách hàng trong và ngoài nước. Công ty cũng phát triển được thị trường xuất khẩu tại 19 quốc gia, vùng lãnh thổ ở khắp châu Âu, châu Á, châu Phi và châu Úc.
Cần Thơ hiện có nhiều doanh nghiệp chế biến và bảo quản rau, trái cây với sản lượng chế biến và bảo quản năm 2019 tăng 198% so với năm 2010. Công ty CP Chế biến thực phẩm xuất khẩu Miền Tây (Westfood) chế biến xuất khẩu nhiều loại trái cây đặc sản của Việt Nam như mít, xoài, khóm, đu đủ, thanh long… Ông Nguyễn Vũ Lộc, Tổng Giám đốc Westfood, cho biết: Trung bình mỗi năm, Westfood góp phần tiêu thụ hơn 18.000 tấn nông sản của vùng ÐBSCL. Các loại trái cây đặc sản được chế biến thành sản phẩm đóng lon, đóng ly nhựa ăn liền và xuất khẩu đến tay khách hàng của hơn 50 quốc gia, vùng lãnh thổ trên thế giới. Công ty có các chứng nhận quan trọng như FDA, IFS, KOSHER, BRC, HALAL, FSMA, FSSC 22000… đáp ứng kịp thời tiêu chuẩn của các nhà nhập khẩu, phân phối và cung ứng thực phẩm cùng hệ thống các nhà hàng, chuỗi siêu thị lớn trên thế giới như AEON, ALDI, KOBE BUSSAN, SHOEI, …
Giá trị sản xuất công nghiệp của ngành dệt may, da giày của TP. Cần Thơ tăng ổn định qua từng năm và trong giai đoạn 2011-2015 tăng trưởng bình quân 8%/năm; giai đoạn 2016-2019 tăng 15,2%/năm. Ông Ngô Văn Chơn, Giám đốc Ðiều hành Công ty CP May Tây Ðô, chia sẻ: Công ty có đủ nguồn hàng nhờ đa dạng khách hàng và thị trường, tại Tây Ðô hiện có 3 thị trường lớn là Mỹ, châu Âu và Nhật, ngoài ra còn có một số đi Úc, Hàn Quốc và một số thị trường nhỏ ở châu Á. Tại các thị trường này khách hàng luôn có yêu cầu cao về chất lượng, tiến độ giao hàng và tuân thủ các quy chuẩn về trách nhiệm xã hội, an ninh hàng hóa. Qua quá trình làm việc nhiều năm, đa số các khách hàng đều hài lòng về chất lượng, tiến độ giao hàng, đặc biệt là những năm gần đây, công ty đáp ứng hầu hết các yêu cầu đánh giá hệ thống chất lượng, trách nhiệm xã hội, an ninh hàng hóa của khách hàng nên công ty luôn có được những khách hàng lớn và ổn định.
*
* *
Doanh nghiệp của TP. Cần Thơ đã chủ động đổi mới công nghệ, khép kín quy trình sản xuất để tạo ra những sản phẩm truy xuất nguồn gốc từ đầu vào đến đầu ra. Tuy nhiên, đa số các doanh nghiệp công nghiệp trên địa bàn thành phố là doanh nghiệp nhỏ và vừa, quy mô sản xuất còn nhỏ. Việc cơ cấu lại các ngành sản xuất công nghiệp theo hướng nâng cao giá trị gia tăng và trình độ công nghệ thực hiện còn chậm. Sản xuất công nghiệp chủ yếu là gia công, lắp ráp, giá trị gia tăng thấp; chưa có ngành công nghiệp mũi nhọn đóng vai trò dẫn dắt; nhiều ngành công nghiệp ưu tiên phát triển không đạt mục tiêu đề ra; công nghiệp hỗ trợ chưa phát triển… Từ những hạn chế này, tái cơ cấu sản xuất công nghiệp được xem là vấn đề cấp bách để ngành Công nghiệp thành phố tiến lên, hòa nhịp cùng cả nước và xu thế phát triển của thế giới.
Bài, ảnh: MINH HUYỀN
Nguồn: Báo điện tử Cần Thơ cập nhật ngày 19/4/2021
KHƠI THÔNG ĐỘNG LỰC TĂNG TRƯỞNG
CHO CÔNG NGHIỆP CẦN THƠ
BÀI 2: ÐỊNH HÌNH LẠI BỨC TRANH CÔNG NGHIỆP THÀNH PHỐ
Bức tranh công nghiệp của TP. Cần Thơ có nhiều “mảng màu sáng” với sự đầu tư của các nhà đầu tư thứ cấp vào các khu công nghiệp (KCN), là dấu ấn của doanh nghiệp khi không ngừng đầu tư khoa học công nghệ, chinh phục thị trường nội địa lẫn quốc tế… Tuy nhiên, vẫn còn những “mảng màu” mờ nhạt khi phát triển công nghiệp chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế, chưa theo kịp định hướng quy hoạch và kỳ vọng của thành phố. Ðể định hình lại bức tranh công nghiệp trong giai đoạn mới, việc hợp sức khơi thông các nguồn lực còn đang để ngỏ là rất quan trọng.
Dây chuyền chế biến cá tra phi lê xuất khẩu của Công ty TNHH MTV Ấn Ðộ Dương.
KHƠI THÔNG ĐỘNG LỰC TĂNG TRƯỞNG
CHO CÔNG NGHIỆP CẦN THƠ
BÀI 2: ÐỊNH HÌNH LẠI BỨC TRANH CÔNG NGHIỆP THÀNH PHỐ
Bức tranh công nghiệp của TP. Cần Thơ có nhiều “mảng màu sáng” với sự đầu tư của các nhà đầu tư thứ cấp vào các khu công nghiệp (KCN), là dấu ấn của doanh nghiệp khi không ngừng đầu tư khoa học công nghệ, chinh phục thị trường nội địa lẫn quốc tế… Tuy nhiên, vẫn còn những “mảng màu” mờ nhạt khi phát triển công nghiệp chưa tương xứng với tiềm năng, lợi thế, chưa theo kịp định hướng quy hoạch và kỳ vọng của thành phố. Ðể định hình lại bức tranh công nghiệp trong giai đoạn mới, việc hợp sức khơi thông các nguồn lực còn đang để ngỏ là rất quan trọng.
Dây chuyền chế biến cá tra phi lê xuất khẩu của Công ty TNHH MTV Ấn Ðộ Dương.
Phát triển dựa trên lợi thế
Công nghiệp TP. Cần Thơ đã hình thành khách quan và phát triển tập trung chủ yếu ở các quận Bình Thủy, Cái Răng và Ô Môn. Tính toán sơ bộ, giá trị công nghiệp của 3 quận này hiện chiếm từ 65-70% giá trị công nghiệp thành phố. Ðây là vùng có cơ sở hạ tầng và kinh tế - xã hội phát triển; là cửa ngõ giao lưu chính của thành phố với các địa phương xung quanh (Vĩnh Long, An Giang, Hậu Giang…) nên có tính kết nối cao, thông qua các quốc lộ 1 và quốc lộ 91. Trên địa bàn còn có sân bay quốc tế Cần Thơ, hệ thống các tuyến đường thủy nội địa và Trung tâm logistics hạng II, diện tích 242,2ha được quy hoạch tại quận Cái Răng sẽ là đầu mối thương mại chung cho vùng ÐBSCL trong tương lai. Từ các yếu tố về địa hình, vị trí địa lý, phân bố dân cư, tiềm lực phát triển, cơ hội đầu tư… có thể đánh giá, đây là khu vực thuận lợi cho phát triển nhiều nhóm ngành, sản phẩm công nghiệp phù hợp với lợi thế của thành phố như: công nghiệp thực phẩm, đồ uống; thủy sản xuất khẩu; thức ăn chăn nuôi; xay xát gạo; chế biến gỗ, giấy; dệt may; sản xuất hàng tiêu dùng; cơ khí và sản xuất kim loại; hóa dược, hóa chất; công nghiệp in ấn...
Theo Ðề án Tái cơ cấu sản xuất công nghiệp TP. Cần Thơ theo hướng hiện đại, thành phố đặt mục tiêu phát triển công nghiệp chế biến lương thực, thực phẩm, thủy sản đáp ứng yêu cầu quốc tế theo hướng đầu tư công nghệ chế biến sâu, tinh chế nâng cao năng suất, chất lượng và giá trị gia tăng. Trên thực tế, nhiều doanh nghiệp của thành phố đã chủ động đổi mới công nghệ, khép kín quy trình sản xuất để tạo ra những sản phẩm truy xuất nguồn gốc từ đầu vào đến đầu ra. Là một trong những doanh nghiệp đầu tiên đầu tư vào KCN Thốt Nốt từ năm 2007, đến nay, Công ty TNHH MTV Ấn Ðộ Dương (trực thuộc Công ty CP Nam Việt) đã đạt quy mô sản xuất bình quân 1.000 tấn/ngày) và giải quyết việc làm cho khoảng 3.000 lao động. Ông Ðỗ Lập Nghiệp, Chủ tịch Hội đồng quản trị, Phó Tổng giám đốc Công ty CP Nam Việt, cho biết: Công ty phát triển chuỗi sản xuất từ đầu vào đến đầu ra sản phẩm. Cụ thể Công ty đầu tư vùng nguyên liệu với diện tích 1.020ha, nhà máy chế biến cá tra phi lê xuất khẩu, xưởng chế biến surimi, chả cá viên. Bên cạnh sản phẩm chính là cá tra phi lê xuất khẩu, công ty còn xuất khẩu da cá tra, dầu cá tra, phần đầu và xương cá được đưa vào nhà máy chế biến thức ăn cho cá... Công ty cũng đang nghiên cứu quy trình chế biến dầu cá tinh luyện thay vì chỉ xuất khẩu thô như hiện nay.
Sau khi Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU có hiệu lực vào đầu tháng 8-2020, Công ty CP Nông nghiệp công nghệ cao Trung An đã ký hợp đồng và xuất khẩu thành công 3.000 tấn gạo thơm ST 20 và Jasmine 85 cho các nhà nhập khẩu ở Ðức. Ðầu tháng 4-2021, Công ty đã trúng thầu lô hàng 11.236 tấn gạo lứt hạt dài với giá 584 USD/tấn xuất khẩu sang Hàn Quốc, giá xuất khẩu rất tốt và cao hơn cả giá gạo trắng hạt dài. Ông Phạm Thái Bình, Tổng Giám đốc Công ty CP Nông nghiệp công nghệ cao Trung An, cho biết: Bên cạnh việc đầu tư cơ sở hạ tầng, vùng nguyên liệu lúa chất lượng cao, Công ty còn tập trung chăm sóc khách hàng cũ, tìm kiếm khách hàng mới. Năm 2020 và đầu năm 2021, Công ty rẽ sang bước ngoặc mới trong việc chinh phục các thị trường khó tính đòi hỏi chất lượng cao như châu Âu, Hàn Quốc, Australia… Với các đơn hàng này, Công ty đã chủ động nguồn hàng thực hiện cánh đồng lớn liên kết với nông dân ở TP. Cần Thơ, các tỉnh Hậu Giang, Kiên Giang và Sóc Trăng với diện tích lên đến 5.000ha. Nhờ đó, chất lượng lúa đồng đều, gạo xuất khẩu truy xuất nguồn gốc từ đầu vào đến đầu ra nên Công ty rất tự tin khi xâm nhập các thị trường khó tính.
Các ngành công nghiệp hầu hết có đặc thù đòi hỏi nhiều vốn, đầu tư ban đầu lớn, thời gian hoàn vốn chậm, tỷ suất lợi nhuận thấp so với nhiều ngành kinh tế khác, do đó, cần có các chính sách ưu đãi đủ mạnh để khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư phát triển công nghiệp.
Dành nguồn lực cho đầu tư
Thông thường, vốn đầu tư của doanh nghiệp là vốn tự có, vốn góp, vốn phát hành trái phiếu trên thị trường chứng khoán và vốn vay ngân hàng. Theo Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh TP. Cần Thơ, mức đầu tư của các doanh nghiệp trong ngành Công nghiệp có sự gia tăng đáng kể qua các năm. Ông Trần Quốc Hà, Giám đốc NHNN Việt Nam Chi nhánh TP. Cần Thơ, cho biết: Các tổ chức tín dụng trên địa bàn thành phố luôn bám sát định hướng phát triển của thành phố để tập trung các hoạt động cho vay nhất là ở lĩnh vực công nghiệp chế biến, xuất khẩu nông thủy sản là 2 ngành thế mạnh của thành phố, bởi đây cũng là ngành góp phần giải quyết đầu ra cho ngành Nông nghiệp. Sau thời gian dài bùng phát, dịch COVID-19 đã dần được kiểm soát, vắc-xin được điều chế thành công hứa hẹn sự phục hồi của nhiều ngành. Chẳng hạn khi ngành Du lịch phát triển trở lại, tiêu dùng gia tăng, các hoạt động giao thương được kết nối, tình hình xuất khẩu khả quan hơn… Các doanh nghiệp trong nhiều lĩnh vực sẽ trong tâm thế tăng tốc để bù đắp lại những gì đã mất kể cả doanh nghiệp ngành công nghiệp chuyên sản xuất lương thực, thực phẩm, hàng tiêu dùng thiết yếu... Vì thế khả năng doanh nghiệp tăng đầu tư, đón đầu sự phục hồi của thị trường ngay trong giai đoạn nguồn vốn đang rẻ để tăng tỷ suất lợi nhuận là điều hợp lý.
Nguồn dữ liệu: Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Chi nhánh TP. Cần Thơ.
Công ty CP Cảng Cần Thơ là đơn vị cung cấp dịch vụ cảng tổng hợp, phục vụ cho doanh nghiệp trong và ngoài địa bàn. Song việc cung cấp dịch vụ cảng phụ thuộc nhiều vào luồng hàng hóa. Ông Nguyễn Văn Phương, Tổng Giám đốc Cảng Cần Thơ, chia sẻ: Cảng chỉ là một khâu nhỏ trong chuỗi logistics và muốn phát triển phải trông chờ vào sự phát triển của các doanh nghiệp bên trong các KCN. Hiện Cảng Cái Cui có khả năng tiếp nhận tàu 20.000DWT nhưng luồng tàu chỉ có thể có thể đi được tàu 6.000DWT. Vì thế, 70% hàng hóa qua cảng đang đi bằng sà lan và 30% đi bằng tàu nhưng tải trọng nhỏ làm gia tăng thời gian, chi phí và giảm hiệu quả cạnh tranh. Ðiều này khiến doanh nghiệp TP. Cần Thơ và các tỉnh lân cận phải chuyển hàng hóa về các cảng ở TP. Hồ Chí Minh bằng đường bộ. Theo ông Phương, muốn chuyển dịch hàng hóa về Cần Thơ để từ các cảng Cần Thơ đưa hàng đi các nơi buộc phải có chuyến đi và chuyến về và đảm bảo không xung đột nhau. Do đó, vấn đề quy hoạch hợp lý các KCN, thu hút các nhà đầu tư chọn lọc, cân đối cơ cấu hàng hóa nhập khẩu phục vụ đầu tư nhà máy, chế biến hàng hóa xuất khẩu… nếu điều tiết tốt sẽ vực dậy hệ thống cảng của Cần Thơ và thúc đẩy phát triển đồng bộ dịch vụ logistics.
*
* *
Ngày 12-3-2021, UBND TP. Cần Thơ ban hành Quyết định số 550/QÐ-UBND phê duyệt Ðề án Tái cơ cấu sản xuất công nghiệp TP. Cần Thơ theo hướng hiện đại. Ðề án xác định, trong giai đoạn đến năm 2025, TP. Cần Thơ phấn đấu trở thành trung tâm công nghiệp lớn của cả nước và mang tầm khu vực về công nghiệp chế biến, bảo quản thủy sản và các sản phẩm từ thủy sản, có sức lan tỏa, tác động đến phát triển công nghiệp toàn vùng ÐBSCL. Giai đoạn đến năm 2030, thành phố phấn đấu có một số nhóm ngành, sản phẩm công nghiệp hiện đại, chuyên môn hóa cao, gắn với phát triển ổn định và bền vững trong vùng ÐBSCL. Bên cạnh những nỗ lực tái cơ cấu ngành Công nghiệp từ chính doanh nghiệp, thành phố cũng đang vào cuộc mạnh mẽ hơn để Ðề án Tái cơ cấu sản xuất công nghiệp theo hướng hiện đại đi vào thực chất, với các cơ chế hỗ trợ thiết thực và đồng bộ hơn trong giai đoạn mới.
Bài, ảnh: Minh Huyền
Công nghiệp TP. Cần Thơ đã hình thành khách quan và phát triển tập trung chủ yếu ở các quận Bình Thủy, Cái Răng và Ô Môn. Tính toán sơ bộ, giá trị công nghiệp của 3 quận này hiện chiếm từ 65-70% giá trị công nghiệp thành phố. Ðây là vùng có cơ sở hạ tầng và kinh tế - xã hội phát triển; là cửa ngõ giao lưu chính của thành phố với các địa phương xung quanh (Vĩnh Long, An Giang, Hậu Giang…) nên có tính kết nối cao, thông qua các quốc lộ 1 và quốc lộ 91. Trên địa bàn còn có sân bay quốc tế Cần Thơ, hệ thống các tuyến đường thủy nội địa và Trung tâm logistics hạng II, diện tích 242,2ha được quy hoạch tại quận Cái Răng sẽ là đầu mối thương mại chung cho vùng ÐBSCL trong tương lai. Từ các yếu tố về địa hình, vị trí địa lý, phân bố dân cư, tiềm lực phát triển, cơ hội đầu tư… có thể đánh giá, đây là khu vực thuận lợi cho phát triển nhiều nhóm ngành, sản phẩm công nghiệp phù hợp với lợi thế của thành phố như: công nghiệp thực phẩm, đồ uống; thủy sản xuất khẩu; thức ăn chăn nuôi; xay xát gạo; chế biến gỗ, giấy; dệt may; sản xuất hàng tiêu dùng; cơ khí và sản xuất kim loại; hóa dược, hóa chất; công nghiệp in ấn...
Theo Ðề án Tái cơ cấu sản xuất công nghiệp TP. Cần Thơ theo hướng hiện đại, thành phố đặt mục tiêu phát triển công nghiệp chế biến lương thực, thực phẩm, thủy sản đáp ứng yêu cầu quốc tế theo hướng đầu tư công nghệ chế biến sâu, tinh chế nâng cao năng suất, chất lượng và giá trị gia tăng. Trên thực tế, nhiều doanh nghiệp của thành phố đã chủ động đổi mới công nghệ, khép kín quy trình sản xuất để tạo ra những sản phẩm truy xuất nguồn gốc từ đầu vào đến đầu ra. Là một trong những doanh nghiệp đầu tiên đầu tư vào KCN Thốt Nốt từ năm 2007, đến nay, Công ty TNHH MTV Ấn Ðộ Dương (trực thuộc Công ty CP Nam Việt) đã đạt quy mô sản xuất bình quân 1.000 tấn/ngày) và giải quyết việc làm cho khoảng 3.000 lao động. Ông Ðỗ Lập Nghiệp, Chủ tịch Hội đồng quản trị, Phó Tổng giám đốc Công ty CP Nam Việt, cho biết: Công ty phát triển chuỗi sản xuất từ đầu vào đến đầu ra sản phẩm. Cụ thể Công ty đầu tư vùng nguyên liệu với diện tích 1.020ha, nhà máy chế biến cá tra phi lê xuất khẩu, xưởng chế biến surimi, chả cá viên. Bên cạnh sản phẩm chính là cá tra phi lê xuất khẩu, công ty còn xuất khẩu da cá tra, dầu cá tra, phần đầu và xương cá được đưa vào nhà máy chế biến thức ăn cho cá... Công ty cũng đang nghiên cứu quy trình chế biến dầu cá tinh luyện thay vì chỉ xuất khẩu thô như hiện nay.
Sau khi Hiệp định Thương mại tự do Việt Nam - EU có hiệu lực vào đầu tháng 8-2020, Công ty CP Nông nghiệp công nghệ cao Trung An đã ký hợp đồng và xuất khẩu thành công 3.000 tấn gạo thơm ST 20 và Jasmine 85 cho các nhà nhập khẩu ở Ðức. Ðầu tháng 4-2021, Công ty đã trúng thầu lô hàng 11.236 tấn gạo lứt hạt dài với giá 584 USD/tấn xuất khẩu sang Hàn Quốc, giá xuất khẩu rất tốt và cao hơn cả giá gạo trắng hạt dài. Ông Phạm Thái Bình, Tổng Giám đốc Công ty CP Nông nghiệp công nghệ cao Trung An, cho biết: Bên cạnh việc đầu tư cơ sở hạ tầng, vùng nguyên liệu lúa chất lượng cao, Công ty còn tập trung chăm sóc khách hàng cũ, tìm kiếm khách hàng mới. Năm 2020 và đầu năm 2021, Công ty rẽ sang bước ngoặc mới trong việc chinh phục các thị trường khó tính đòi hỏi chất lượng cao như châu Âu, Hàn Quốc, Australia… Với các đơn hàng này, Công ty đã chủ động nguồn hàng thực hiện cánh đồng lớn liên kết với nông dân ở TP. Cần Thơ, các tỉnh Hậu Giang, Kiên Giang và Sóc Trăng với diện tích lên đến 5.000ha. Nhờ đó, chất lượng lúa đồng đều, gạo xuất khẩu truy xuất nguồn gốc từ đầu vào đến đầu ra nên Công ty rất tự tin khi xâm nhập các thị trường khó tính.
Các ngành công nghiệp hầu hết có đặc thù đòi hỏi nhiều vốn, đầu tư ban đầu lớn, thời gian hoàn vốn chậm, tỷ suất lợi nhuận thấp so với nhiều ngành kinh tế khác, do đó, cần có các chính sách ưu đãi đủ mạnh để khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư phát triển công nghiệp.
Dành nguồn lực cho đầu tư
Thông thường, vốn đầu tư của doanh nghiệp là vốn tự có, vốn góp, vốn phát hành trái phiếu trên thị trường chứng khoán và vốn vay ngân hàng. Theo Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh TP. Cần Thơ, mức đầu tư của các doanh nghiệp trong ngành Công nghiệp có sự gia tăng đáng kể qua các năm. Ông Trần Quốc Hà, Giám đốc NHNN Việt Nam Chi nhánh TP. Cần Thơ, cho biết: Các tổ chức tín dụng trên địa bàn thành phố luôn bám sát định hướng phát triển của thành phố để tập trung các hoạt động cho vay nhất là ở lĩnh vực công nghiệp chế biến, xuất khẩu nông thủy sản là 2 ngành thế mạnh của thành phố, bởi đây cũng là ngành góp phần giải quyết đầu ra cho ngành Nông nghiệp. Sau thời gian dài bùng phát, dịch COVID-19 đã dần được kiểm soát, vắc-xin được điều chế thành công hứa hẹn sự phục hồi của nhiều ngành. Chẳng hạn khi ngành Du lịch phát triển trở lại, tiêu dùng gia tăng, các hoạt động giao thương được kết nối, tình hình xuất khẩu khả quan hơn… Các doanh nghiệp trong nhiều lĩnh vực sẽ trong tâm thế tăng tốc để bù đắp lại những gì đã mất kể cả doanh nghiệp ngành công nghiệp chuyên sản xuất lương thực, thực phẩm, hàng tiêu dùng thiết yếu... Vì thế khả năng doanh nghiệp tăng đầu tư, đón đầu sự phục hồi của thị trường ngay trong giai đoạn nguồn vốn đang rẻ để tăng tỷ suất lợi nhuận là điều hợp lý.
Nguồn dữ liệu: Ngân hàng Nhà nước Việt Nam Chi nhánh TP. Cần Thơ.
Công ty CP Cảng Cần Thơ là đơn vị cung cấp dịch vụ cảng tổng hợp, phục vụ cho doanh nghiệp trong và ngoài địa bàn. Song việc cung cấp dịch vụ cảng phụ thuộc nhiều vào luồng hàng hóa. Ông Nguyễn Văn Phương, Tổng Giám đốc Cảng Cần Thơ, chia sẻ: Cảng chỉ là một khâu nhỏ trong chuỗi logistics và muốn phát triển phải trông chờ vào sự phát triển của các doanh nghiệp bên trong các KCN. Hiện Cảng Cái Cui có khả năng tiếp nhận tàu 20.000DWT nhưng luồng tàu chỉ có thể có thể đi được tàu 6.000DWT. Vì thế, 70% hàng hóa qua cảng đang đi bằng sà lan và 30% đi bằng tàu nhưng tải trọng nhỏ làm gia tăng thời gian, chi phí và giảm hiệu quả cạnh tranh. Ðiều này khiến doanh nghiệp TP. Cần Thơ và các tỉnh lân cận phải chuyển hàng hóa về các cảng ở TP. Hồ Chí Minh bằng đường bộ. Theo ông Phương, muốn chuyển dịch hàng hóa về Cần Thơ để từ các cảng Cần Thơ đưa hàng đi các nơi buộc phải có chuyến đi và chuyến về và đảm bảo không xung đột nhau. Do đó, vấn đề quy hoạch hợp lý các KCN, thu hút các nhà đầu tư chọn lọc, cân đối cơ cấu hàng hóa nhập khẩu phục vụ đầu tư nhà máy, chế biến hàng hóa xuất khẩu… nếu điều tiết tốt sẽ vực dậy hệ thống cảng của Cần Thơ và thúc đẩy phát triển đồng bộ dịch vụ logistics.
*
* *
Ngày 12-3-2021, UBND TP. Cần Thơ ban hành Quyết định số 550/QÐ-UBND phê duyệt Ðề án Tái cơ cấu sản xuất công nghiệp TP. Cần Thơ theo hướng hiện đại. Ðề án xác định, trong giai đoạn đến năm 2025, TP. Cần Thơ phấn đấu trở thành trung tâm công nghiệp lớn của cả nước và mang tầm khu vực về công nghiệp chế biến, bảo quản thủy sản và các sản phẩm từ thủy sản, có sức lan tỏa, tác động đến phát triển công nghiệp toàn vùng ÐBSCL. Giai đoạn đến năm 2030, thành phố phấn đấu có một số nhóm ngành, sản phẩm công nghiệp hiện đại, chuyên môn hóa cao, gắn với phát triển ổn định và bền vững trong vùng ÐBSCL. Bên cạnh những nỗ lực tái cơ cấu ngành Công nghiệp từ chính doanh nghiệp, thành phố cũng đang vào cuộc mạnh mẽ hơn để Ðề án Tái cơ cấu sản xuất công nghiệp theo hướng hiện đại đi vào thực chất, với các cơ chế hỗ trợ thiết thực và đồng bộ hơn trong giai đoạn mới.
Bài, ảnh: Minh Huyền
Nguồn: Báo điện tử Cần Thơ cập nhật ngày 19/4/2021
KHƠI THÔNG ĐỘNG LỰC TĂNG TRƯỞNG
CHO CÔNG NGHIỆP CẦN THƠ
BÀI CUỐI: TÁI CƠ CẤU MẠNH MẼ ĐỂ ĐÓN THỜI CƠ MỚI
Giữ vững lợi thế, phát huy nội lực, làm thế nào để ngành Công nghiệp phát triển theo hướng hiện đại là bài toán đầy trăn trở với Cần Thơ sau hơn 15 năm trở thành thành phố trực thuộc Trung ương. Và trong thập kỷ mới, công nghiệp của thành phố đứng trước yêu cầu phải tái cơ cấu mạnh mẽ hơn, phát triển chuyên sâu hơn…
Sinh viên Khoa Công nghệ, Trường Đại học Cần Thơ, thực hành tại một phòng thí nghiệm dùng chung về tự động hóa. Ảnh: M.H
KHƠI THÔNG ĐỘNG LỰC TĂNG TRƯỞNG
CHO CÔNG NGHIỆP CẦN THƠ
BÀI CUỐI: TÁI CƠ CẤU MẠNH MẼ ĐỂ ĐÓN THỜI CƠ MỚI
Giữ vững lợi thế, phát huy nội lực, làm thế nào để ngành Công nghiệp phát triển theo hướng hiện đại là bài toán đầy trăn trở với Cần Thơ sau hơn 15 năm trở thành thành phố trực thuộc Trung ương. Và trong thập kỷ mới, công nghiệp của thành phố đứng trước yêu cầu phải tái cơ cấu mạnh mẽ hơn, phát triển chuyên sâu hơn…
Sinh viên Khoa Công nghệ, Trường Đại học Cần Thơ, thực hành tại một phòng thí nghiệm dùng chung về tự động hóa. Ảnh: M.H
Nâng tầm nguồn nhân lực
Một yêu cầu quan trọng của việc thực hiện Đề án Tái cơ cấu sản xuất công nghiệp thành phố theo hướng hiện đại là chú trọng phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao trong doanh nghiệp. Bởi nếu nhân lực trong nhóm ngành này vừa thiếu, vừa yếu sẽ làm trì trệ bộ máy hoạt động, làm tụt hậu so với yêu cầu phải bắt kịp xu thế của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Nguồn nhân lực cũng là một trong những yếu tố các nhà đầu tư quan tâm khi đến Cần Thơ. Nhận diện thách thức này, thành phố cùng các doanh nghiệp đang có những nỗ lực không ngừng trong việc chung tay nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.
Sau 3 năm đi vào hoạt động tại Cần Thơ, Công ty TNHH Taekwang Cần Thơ đã thu hút trên 8.000 lao động. Song để đáp ứng yêu cầu mở rộng nhà máy, chuyển từ sản xuất giày bán thành phẩm sang thành phẩm trong vòng 2 năm tới, công ty đang có nhu cầu tuyển dụng thêm từ 5.000-10.000 lao động. Theo ông Lee Hyung Jin, Phó Tổng giám đốc đối ngoại Công ty TNHH Taekwang Cần Thơ, Công ty đang triển khai giai đoạn 2 của nhà máy liền kề với nhà máy hiện hữu tại khu công nghiệp (KCN) Hưng Phú 2B. Công ty cũng đang xem xét đề nghị của thành phố về việc đầu tư thêm nhà máy ở một trong các KCN còn lại của TP. Cần Thơ. Và định hướng đầu tư trước tiên là vị trí của nhà máy mới và nhà máy hiện hữu phải cách nhau ít nhất 1 giờ di chuyển để không cạnh tranh với nhau trong việc tuyển dụng lao động.
Ảnh: M.H
Việc sắp xếp hợp lý lực lượng lao động của nhiều doanh nghiệp gắn liền với quá trình cải tiến sản xuất, đầu tư trang thiết bị hiện đại. Ông Ngô Văn Chơn, Giám đốc Điều hành Công ty CP May Tây Đô, chia sẻ: Trong các năm gần đây, công ty đầu tư thêm chuyền treo Hanger và các máy móc, thiết bị công nghệ tự động có thể thay con người ở nhiều công đoạn. Đồng thời, sắp xếp các chuyền may nhỏ thành chuyền lớn, tinh gọn bộ máy quản lý mà vẫn đảm bảo không giảm một lao động nào. Tuy nhiên, thiếu lao động vẫn là nỗi lo thường trực khi số công nhân tuyển dụng vào chỉ đủ bù đắp cho số nghỉ việc, nhảy việc. Do đó, Công ty rất cần thành phố hỗ trợ khảo sát, thống kê số lao động chưa có việc làm tại địa phương, nhu cầu công việc trong ngành công nghiệp hay dịch vụ… Từ đó hình thành cơ sở dữ liệu để các doanh nghiệp có thể cập nhật và tuyển dụng được lực lượng lao động phù hợp.
Tái cơ cấu sản xuất công nghiệp không thể tách rời việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong các ngành công nghiệp, hình thành tác phong lao động công nghiệp phù hợp với xu hướng phát triển và quá trình hội nhập kinh tế quốc tế. PGS.TS Nguyễn Chí Ngôn, Trưởng khoa Công nghệ, Trường Đại học Cần Thơ, cho biết: Khoa Công nghệ Trường Đại học Cần Thơ có 9 bộ môn, với 14 ngành, trong đó có 3 ngành đào tạo bằng tiếng Anh. Các ngành học của trường đều được cập nhật, cải tiến nội dung giảng dạy để phù hợp với nhu cầu doanh nghiệp. Đặc biệt từ năm 2012 đến nay, tại Khoa Công nghệ Trường Đại học Cần Thơ đã tiếp nhận tài trợ từ doanh nghiệp khoảng 3 triệu USD (tương đương gần 70 tỉ đồng) cộng với nguồn kinh phí đối ứng của trường để đầu tư cho 20 phòng thí nghiệm dùng chung với trang thiết bị rất hiện đại. Trong đó, có thể kể đến Rollwell Automation là một hãng về tự động hóa của Mỹ, Mitsubishi Electric của Nhật Bản, Siemens, SMC (một công ty nhiệt điện khí nén) của Hàn Quốc… Nhìn chung, các ngành đào tạo mũi nhọn phục vụ cho mảng công nghiệp, tự động hóa của ĐBSCL được doanh nghiệp quan tâm tài trợ các phòng thí nghiệm dùng chung và phát huy hiệu quả rất tốt.
Tái cơ cấu toàn diện
Trong giai đoạn 2021-2025, thành phố phấn đấu tỷ trọng ngành Công nghiệp và xây dựng tiếp tục chuyển dịch theo hướng tích cực, có xu hướng tăng nhẹ và chiếm khoảng 33,7-34% trong cơ cấu kinh tế của thành phố, tính riêng ngành Công nghiệp chiếm khoảng 28-29%. Tốc độ tăng trưởng của ngành Công nghiệp và xây dựng giai đoạn này tăng bình quân từ 9-9,5%/năm. Giai đoạn 2026-2030, ngành Công nghiệp và xây dựng của thành phố dự kiến đạt mức tăng trưởng 7,5-8%/năm. Đến năm 2030, tỷ trọng của ngành Công nghiệp và xây dựng dự kiến đạt khoảng 34,02-34,28% trong cơ cấu kinh tế TP. Cần Thơ. Thành phố xác định chuyển dịch cơ cấu nội bộ các ngành công nghiệp theo hướng tăng dần cơ cấu công nghiệp công nghệ cao, sắp xếp các nhóm ngành công nghiệp theo mức độ ưu tiên để phân bổ hợp lý các nguồn lực theo thế mạnh của từng ngành, lĩnh vực và địa phương.
Từ khi trở thành đô thị loại I trực thuộc Trung ương, giá đất tại TP. Cần Thơ tăng dần, kéo theo chi phí đầu tư hạ tầng KCN, giá thuê đất trong các KCN tăng theo. Ông Phạm Duy Tín, Trưởng Ban quản lý các Khu chế xuất và công nghiệp Cần Thơ, cho biết: Ban đang tham mưu cho UBND thành phố xây dựng và ban hành cơ chế chính sách ưu đãi, hỗ trợ đối với doanh nghiệp đầu tư kinh doanh hạ tầng “theo Khoản 2, Điều 25 Nghị định số 82/2018/NĐ-CP (ngày 22-5-2018) của Chính phủ. Việc ổn định lâu dài giá thuê đất thô cho các đơn vị đầu tư kinh doanh hạ tầng KCN, đồng thời tăng tỷ lệ diện tích đất xây dựng công nghiệp lên mức tối đa từ 70-75% theo quy chuẩn xây dựng Việt Nam (thay vì trung bình 65% như hiện nay) cũng được Ban tính toán nhằm giảm chi phí đầu tư để tạo ra một mét vuông đất sạch (đất đã có hạ tầng) tiến tới kéo giảm giá cho thuê lại đất của các đơn vị kinh doanh hạ tầng.
Trước đó, UBND thành phố đã trình Bộ Kế hoạch và Đầu tư, trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt điều chỉnh quy hoạch phát triển các KCN TP. Cần Thơ, theo hướng, điều chỉnh giảm diện tích KCN Thốt Nốt, từ 600ha xuống 200ha, đưa KCN Ô Môn (600ha) và KCN Bắc Ô Môn (400ha) ra khỏi Quy hoạch phát triển các KCN ở Việt Nam. Đồng thời, bổ sung quy hoạch KCN Ô Môn - Cần Thơ (500ha) và KCN Vĩnh Thạnh (900ha) vào Quy hoạch phát triển các KCN. Đề nghị này đã được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận.
Toàn cảnh Cảng Cái Cui của Công ty CP Cảng Cần Thơ nhìn từ trên cao. Ảnh: CTV
Sau 5 năm hoạt động, Vườn ươm Công nghệ Công nghiệp Việt Nam - Hàn Quốc đã nỗ lực đồng hành, hỗ trợ các doanh nghiệp trong và ngoài địa bàn thành phố ươm tạo sản phẩm công nghệ trên 3 lĩnh vực: chế biến nông sản, chế biến thủy sản và cơ khí chế tạo. Ông Phạm Minh Quốc, Giám đốc Vườn ươm Công nghệ Công nghiệp Việt Nam - Hàn Quốc, chia sẻ: Vườn ươm đã ký kết nhiều thỏa thuận hợp tác với các viện, trường để nghiên cứu và phát triển khoa học liên quan đến lĩnh vực ươm tạo chủ lực; mời gọi các doanh nghiệp có tiềm năng vào tham gia ươm tạo công nghệ. Doanh nghiệp ươm tạo được Vườn ươm hỗ trợ về máy móc, trang thiết bị, đội ngũ chuyên gia tư vấn trong quá trình nghiên cứu sản phẩm, công nghệ. Vườn ươm cũng định hướng mở rộng lĩnh vực hỗ trợ ươm tạo; tập trung vào các ngành ứng dụng công nghệ thông tin, các ngành sử dụng nhiều chất xám, tiếp sức khởi nghiệp. Từ đó, góp phần đưa TP. Cần Thơ thành trung tâm hỗ trợ về khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, về ươm tạo khoa học công nghệ của vùng ĐBSCL.
Ông Nguyễn Văn Hồng, Phó Chủ tịch UBND TP. Cần Thơ, khẳng định: Thành phố đang tập trung tháo gỡ các “nút thắt” trong quá trình phát triển hạ tầng tại các khu, cụm công nghiệp trên địa bàn. Đồng thời, tạo lập môi trường đầu tư thuận lợi nhằm đa dạng hóa nguồn vốn và thành phần kinh tế tham gia đầu tư phát triển công nghiệp, thu hút các nguồn vốn đầu tư nước ngoài, đầu tư từ Trung ương và các địa phương bên ngoài để xây dựng hệ thống hạ tầng công nghiệp đồng bộ, hướng doanh nghiệp sản xuất và đầu tư vào các KCN, cụm công nghiệp đã quy hoạch. Thành phố nhấn mạnh quan điểm phát triển công nghiệp trong giai đoạn mới phải theo phương châm nội lực là nhân tố quyết định. Mục tiêu tái cơ cấu sản xuất công nghiệp phải đặt trong mối quan hệ tổng thể với mục tiêu tái cơ cấu kinh tế của thành phố, phù hợp với quá trình tái cơ cấu công nghiệp chung của cả nước và vùng ĐBSCL nhằm đưa công nghiệp TP. Cần Thơ phát triển tương xứng với vai trò đầu tàu của vùng ĐBSCL.
Bài, ảnh: Minh Huyền
Một yêu cầu quan trọng của việc thực hiện Đề án Tái cơ cấu sản xuất công nghiệp thành phố theo hướng hiện đại là chú trọng phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao trong doanh nghiệp. Bởi nếu nhân lực trong nhóm ngành này vừa thiếu, vừa yếu sẽ làm trì trệ bộ máy hoạt động, làm tụt hậu so với yêu cầu phải bắt kịp xu thế của cuộc Cách mạng công nghiệp lần thứ tư. Nguồn nhân lực cũng là một trong những yếu tố các nhà đầu tư quan tâm khi đến Cần Thơ. Nhận diện thách thức này, thành phố cùng các doanh nghiệp đang có những nỗ lực không ngừng trong việc chung tay nâng cao chất lượng nguồn nhân lực.
Sau 3 năm đi vào hoạt động tại Cần Thơ, Công ty TNHH Taekwang Cần Thơ đã thu hút trên 8.000 lao động. Song để đáp ứng yêu cầu mở rộng nhà máy, chuyển từ sản xuất giày bán thành phẩm sang thành phẩm trong vòng 2 năm tới, công ty đang có nhu cầu tuyển dụng thêm từ 5.000-10.000 lao động. Theo ông Lee Hyung Jin, Phó Tổng giám đốc đối ngoại Công ty TNHH Taekwang Cần Thơ, Công ty đang triển khai giai đoạn 2 của nhà máy liền kề với nhà máy hiện hữu tại khu công nghiệp (KCN) Hưng Phú 2B. Công ty cũng đang xem xét đề nghị của thành phố về việc đầu tư thêm nhà máy ở một trong các KCN còn lại của TP. Cần Thơ. Và định hướng đầu tư trước tiên là vị trí của nhà máy mới và nhà máy hiện hữu phải cách nhau ít nhất 1 giờ di chuyển để không cạnh tranh với nhau trong việc tuyển dụng lao động.
Ảnh: M.HViệc sắp xếp hợp lý lực lượng lao động của nhiều doanh nghiệp gắn liền với quá trình cải tiến sản xuất, đầu tư trang thiết bị hiện đại. Ông Ngô Văn Chơn, Giám đốc Điều hành Công ty CP May Tây Đô, chia sẻ: Trong các năm gần đây, công ty đầu tư thêm chuyền treo Hanger và các máy móc, thiết bị công nghệ tự động có thể thay con người ở nhiều công đoạn. Đồng thời, sắp xếp các chuyền may nhỏ thành chuyền lớn, tinh gọn bộ máy quản lý mà vẫn đảm bảo không giảm một lao động nào. Tuy nhiên, thiếu lao động vẫn là nỗi lo thường trực khi số công nhân tuyển dụng vào chỉ đủ bù đắp cho số nghỉ việc, nhảy việc. Do đó, Công ty rất cần thành phố hỗ trợ khảo sát, thống kê số lao động chưa có việc làm tại địa phương, nhu cầu công việc trong ngành công nghiệp hay dịch vụ… Từ đó hình thành cơ sở dữ liệu để các doanh nghiệp có thể cập nhật và tuyển dụng được lực lượng lao động phù hợp.
Tái cơ cấu sản xuất công nghiệp không thể tách rời việc nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trong các ngành công nghiệp, hình thành tác phong lao động công nghiệp phù hợp với xu hướng phát triển và quá trình hội nhập kinh tế quốc tế. PGS.TS Nguyễn Chí Ngôn, Trưởng khoa Công nghệ, Trường Đại học Cần Thơ, cho biết: Khoa Công nghệ Trường Đại học Cần Thơ có 9 bộ môn, với 14 ngành, trong đó có 3 ngành đào tạo bằng tiếng Anh. Các ngành học của trường đều được cập nhật, cải tiến nội dung giảng dạy để phù hợp với nhu cầu doanh nghiệp. Đặc biệt từ năm 2012 đến nay, tại Khoa Công nghệ Trường Đại học Cần Thơ đã tiếp nhận tài trợ từ doanh nghiệp khoảng 3 triệu USD (tương đương gần 70 tỉ đồng) cộng với nguồn kinh phí đối ứng của trường để đầu tư cho 20 phòng thí nghiệm dùng chung với trang thiết bị rất hiện đại. Trong đó, có thể kể đến Rollwell Automation là một hãng về tự động hóa của Mỹ, Mitsubishi Electric của Nhật Bản, Siemens, SMC (một công ty nhiệt điện khí nén) của Hàn Quốc… Nhìn chung, các ngành đào tạo mũi nhọn phục vụ cho mảng công nghiệp, tự động hóa của ĐBSCL được doanh nghiệp quan tâm tài trợ các phòng thí nghiệm dùng chung và phát huy hiệu quả rất tốt.
Tái cơ cấu toàn diện
Trong giai đoạn 2021-2025, thành phố phấn đấu tỷ trọng ngành Công nghiệp và xây dựng tiếp tục chuyển dịch theo hướng tích cực, có xu hướng tăng nhẹ và chiếm khoảng 33,7-34% trong cơ cấu kinh tế của thành phố, tính riêng ngành Công nghiệp chiếm khoảng 28-29%. Tốc độ tăng trưởng của ngành Công nghiệp và xây dựng giai đoạn này tăng bình quân từ 9-9,5%/năm. Giai đoạn 2026-2030, ngành Công nghiệp và xây dựng của thành phố dự kiến đạt mức tăng trưởng 7,5-8%/năm. Đến năm 2030, tỷ trọng của ngành Công nghiệp và xây dựng dự kiến đạt khoảng 34,02-34,28% trong cơ cấu kinh tế TP. Cần Thơ. Thành phố xác định chuyển dịch cơ cấu nội bộ các ngành công nghiệp theo hướng tăng dần cơ cấu công nghiệp công nghệ cao, sắp xếp các nhóm ngành công nghiệp theo mức độ ưu tiên để phân bổ hợp lý các nguồn lực theo thế mạnh của từng ngành, lĩnh vực và địa phương.
Từ khi trở thành đô thị loại I trực thuộc Trung ương, giá đất tại TP. Cần Thơ tăng dần, kéo theo chi phí đầu tư hạ tầng KCN, giá thuê đất trong các KCN tăng theo. Ông Phạm Duy Tín, Trưởng Ban quản lý các Khu chế xuất và công nghiệp Cần Thơ, cho biết: Ban đang tham mưu cho UBND thành phố xây dựng và ban hành cơ chế chính sách ưu đãi, hỗ trợ đối với doanh nghiệp đầu tư kinh doanh hạ tầng “theo Khoản 2, Điều 25 Nghị định số 82/2018/NĐ-CP (ngày 22-5-2018) của Chính phủ. Việc ổn định lâu dài giá thuê đất thô cho các đơn vị đầu tư kinh doanh hạ tầng KCN, đồng thời tăng tỷ lệ diện tích đất xây dựng công nghiệp lên mức tối đa từ 70-75% theo quy chuẩn xây dựng Việt Nam (thay vì trung bình 65% như hiện nay) cũng được Ban tính toán nhằm giảm chi phí đầu tư để tạo ra một mét vuông đất sạch (đất đã có hạ tầng) tiến tới kéo giảm giá cho thuê lại đất của các đơn vị kinh doanh hạ tầng.
Trước đó, UBND thành phố đã trình Bộ Kế hoạch và Đầu tư, trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt điều chỉnh quy hoạch phát triển các KCN TP. Cần Thơ, theo hướng, điều chỉnh giảm diện tích KCN Thốt Nốt, từ 600ha xuống 200ha, đưa KCN Ô Môn (600ha) và KCN Bắc Ô Môn (400ha) ra khỏi Quy hoạch phát triển các KCN ở Việt Nam. Đồng thời, bổ sung quy hoạch KCN Ô Môn - Cần Thơ (500ha) và KCN Vĩnh Thạnh (900ha) vào Quy hoạch phát triển các KCN. Đề nghị này đã được Thủ tướng Chính phủ chấp thuận.
Toàn cảnh Cảng Cái Cui của Công ty CP Cảng Cần Thơ nhìn từ trên cao. Ảnh: CTV
Sau 5 năm hoạt động, Vườn ươm Công nghệ Công nghiệp Việt Nam - Hàn Quốc đã nỗ lực đồng hành, hỗ trợ các doanh nghiệp trong và ngoài địa bàn thành phố ươm tạo sản phẩm công nghệ trên 3 lĩnh vực: chế biến nông sản, chế biến thủy sản và cơ khí chế tạo. Ông Phạm Minh Quốc, Giám đốc Vườn ươm Công nghệ Công nghiệp Việt Nam - Hàn Quốc, chia sẻ: Vườn ươm đã ký kết nhiều thỏa thuận hợp tác với các viện, trường để nghiên cứu và phát triển khoa học liên quan đến lĩnh vực ươm tạo chủ lực; mời gọi các doanh nghiệp có tiềm năng vào tham gia ươm tạo công nghệ. Doanh nghiệp ươm tạo được Vườn ươm hỗ trợ về máy móc, trang thiết bị, đội ngũ chuyên gia tư vấn trong quá trình nghiên cứu sản phẩm, công nghệ. Vườn ươm cũng định hướng mở rộng lĩnh vực hỗ trợ ươm tạo; tập trung vào các ngành ứng dụng công nghệ thông tin, các ngành sử dụng nhiều chất xám, tiếp sức khởi nghiệp. Từ đó, góp phần đưa TP. Cần Thơ thành trung tâm hỗ trợ về khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, về ươm tạo khoa học công nghệ của vùng ĐBSCL.
Ông Nguyễn Văn Hồng, Phó Chủ tịch UBND TP. Cần Thơ, khẳng định: Thành phố đang tập trung tháo gỡ các “nút thắt” trong quá trình phát triển hạ tầng tại các khu, cụm công nghiệp trên địa bàn. Đồng thời, tạo lập môi trường đầu tư thuận lợi nhằm đa dạng hóa nguồn vốn và thành phần kinh tế tham gia đầu tư phát triển công nghiệp, thu hút các nguồn vốn đầu tư nước ngoài, đầu tư từ Trung ương và các địa phương bên ngoài để xây dựng hệ thống hạ tầng công nghiệp đồng bộ, hướng doanh nghiệp sản xuất và đầu tư vào các KCN, cụm công nghiệp đã quy hoạch. Thành phố nhấn mạnh quan điểm phát triển công nghiệp trong giai đoạn mới phải theo phương châm nội lực là nhân tố quyết định. Mục tiêu tái cơ cấu sản xuất công nghiệp phải đặt trong mối quan hệ tổng thể với mục tiêu tái cơ cấu kinh tế của thành phố, phù hợp với quá trình tái cơ cấu công nghiệp chung của cả nước và vùng ĐBSCL nhằm đưa công nghiệp TP. Cần Thơ phát triển tương xứng với vai trò đầu tàu của vùng ĐBSCL.
Bài, ảnh: Minh Huyền
Nguồn: Báo điện tử Cần Thơ cập nhật này 21/4/2021
