Vào những ngày trời trong xanh, từ bãi biển Cửa Tùng (huyện Vĩnh Linh, tỉnh Quảng Trị) nhìn về hướng biển Đông, chúng ta sẽ thấy một hòn đảo xanh lam nổi lên giữa một vùng biển khơi mênh mông. Đó là hòn đảo nổi tiếng trong cuộc chiến tranh vệ quốc vĩ đại của dân tộc ta. Hòn đảo kiên cường từng được mệnh danh là “Chiến hạm không bao giờ chìm”, là “Đảo Thép”, là “Mắt Thần” giữa biển Đông trập trùng sóng gió. Đó là đảo Cồn Cỏ anh hùng.
Quyển sách “Đảo thép Cồn Cỏ” do Nguyễn Hương Mai biên soạn, Nxb. Tài nguyên Môi trường và Bản đồ Việt Nam ấn hành năm 2019 sẽ giới thiệu đến các bạn những mốc son lịch sử, những sự kiên đáng nhớ cùng những tập thể, những con người tiêu biểu đã góp phần làm nên lịch sử đảo Cồn Cỏ.
Sách có độ dày 238 trang gồm 21 bài viết, tiêu biểu như: “Những cái nhất của Cồn Cỏ và những cư dân dân sự đầu tiên”; “Sự kiện thành lập huyện đảo, cơ cấu hành chính - tổ chức và quy hoạch của huyện đảo” (Lê Quang Lanh); “Đảo Cồn Cỏ - Hòn đảo đa sắc bất tử giữa biển khơi”; “Đảo Cồn Cỏ - Những tháng năm rực lửa trong kháng chiến chống Mỹ cứu nước” (Nguyễn Hằng Thanh); “Thà hy sinh chứ không để mất đảo” (Lê Trúc Vy); “Cồn Cỏ - Thiên đường du lịch giữa trùng dương” (Phạm Thanh Hân), “Cây bàng vuông trên đảo Cồn Cỏ” (Lê Quang Lanh - Lê Trúc Vy); “San hô - Báu vật của đảo Cồn Cỏ”; “Tết Cồn Cỏ - Giản dị mà ấm áp” (Nguyễn Hương Vân),…
Theo đó, đảo Cồn Cỏ cách Cửa Tùng 15 hải lý, cách Cửa Việt 17 hải lý về phía Đông Bắc. Đảo có diện tích tự nhiên hiện tại là 230,39ha cùng ngư trường rộng hơn 9.000km2 và động, thực vật đa dạng, phong phú.
Về tên gọi của đảo, ông Lê Quang Lanh (Bí thư kiêm Chủ tịch UBND huyện đảo Cồn Cỏ từ năm 2005 đến năm 2015) lý giải: “Gọi là Cồn Cỏ bởi đây là hòn đảo xanh với 75% diện tích là rừng”. Huyện đảo này thành lập muộn nhất trong số 12 huyện đảo của cả nước (01/10/2004), nhưng có bề dày lịch sử hơn nửa thế kỷ. Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ vĩ đại của dân tộc, quân dân nơi đây đã trải qua những năm tháng rực lửa và đã lập nên biết bao kỳ tích. Với lí do đó, đảo vinh dự được Đảng và Nhà nước 02 lần phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng Vũ trang Nhân dân và 06 cán bộ, chiến sĩ được tặng thưởng 03 Huân chương Quân công hạng Nhất, Nhì, Ba; 02 Huân chương Độc lập hạng Nhất, Nhì; cùng hàng trăm Huân chương Chiến công cho các tập thể và cá nhân, và từng có 03 lần được Bác Hồ gửi Thư khen.
Ngày nay, Cồn Cỏ vẫn còn giữ vẻ nguyên sơ với những cánh rừng nhiệt đới xanh tươi, những cây phong ba, cây bàng vuông, bàng lá đỏ, những bãi đá trải dài, những bãi cát trắng mịn… và dưới làn nước biển xanh trong là những rạng san hô lung linh màu sắc ẩn chứa bao điều bí ẩn. Thời kỳ công nghiệp hoá, hiện đại hoá đất nước và hội nhập quốc tế, Cồn Cỏ kiêu hãnh đón những cư dân dân sự đầu tiên - những thanh niên xung phong - đến hàng trăm ngư dân cùng các cán bộ công chức ra sức xây dựng và phát triển huyện đảo.
Quyển sách với những sự kiện, những con người lịch sử, những câu chuyện giản dị mà chân thực về đảo Cồn Cỏ sẽ là tài liệu viết thêm những trang sử mới hào hùng, những bản tình ca vang xa, trường tồn cùng biển đảo quê hương, đất nước.
Sách đang được phục vụ tại Thư viện TP. Cần Thơ. Bạn đọc tra tìm tài liệu với mã số:
* Phòng Đọc:
- 959.747 / Đ108TH
- DV.057292
* Phòng Mượn:
- 959.747 / Đ108TH
- MG.009920, MG.009919