THƯ VIỆN THÀNH PHỐ CẦN THƠ - CANTHO PUBLIC LIBRARY
Chuyên mục truyền thanh Tuần 601 (14/10 – 20/10/2019)
I. KHOA HỌC VÀ CUỘC SỐNG
Kính thưa quý vị và các bạn!
Chuyên mục “Khoa học và cuộc sống” tuần này, chúng tôi xin gởi đến quý vị và các bạn bài viết “Những thực phẩm này rất bổ dưỡng nhưng ăn quá nhiều có thể trở thành thuốc độc”, trích từ tạp chí Gia đình.
Khi nói đến thực phẩm lành mạnh, chúng ta thường nghĩ rằng càng nhiều sẽ càng tốt. Tuy nhiên, thứ tốt mà quá nhiều có thể lại thành có hại.
Một chế độ ăn uống lành mạnh đòi hỏi sự cân bằng và chắc chắn bạn hiểu rằng mình thực sự cần bao nhiêu. Dưới đây là những loại thực phẩm giàu dinh dưỡng có thể gây hại nếu như bạn tiêu thụ quá nhiều.
Cà rốt: Cà rốt chứa nhiều vitamin, khoáng chất và chất xơ rất tốt cho sức khỏe. Nhưng trong cà rốt chứa beta-carotene, phân tử tạo nên màu cam sáng nên khi ăn quả nhiều cà rốt có thể làm màu da bị thay đổi. Carotenemia (tình trạng quá nhiều carotene) dẫn đến da bị vàng hoặc da cam, đặc biệt là ở lòng bàn tay, lòng bàn chân, đầu gối và vùng mũi.
Sữa chua: Bạn không nên ăn sữa chua khi bụng trống rỗng hoặc trước các bữa ăn. Bởi sữa chua chứa nhiều axit lactic, có thể làm giảm axit trong dạ dày, từ đó làm chậm quá trình tiêu hóa trong khi ăn bữa chính. Các chuyên gia khuyên rằng, bạn nên ăn sữa chua sau khoảng 1 - 2 tiếng ăn bữa chính.
Chuối: Chuối chứa rất nhiều chất dinh dưỡng và chất xơ rất tốt cho sức khỏe nhưng ăn quá nhiều cũng không tốt. Chuối chưa chín có thể gây táo bón vì chúng chứa nhiều tinh bột, rất khó để cơ thể tiêu hóa hoàn toàn. Chuối cũng chứa rất nhiều chất xơ pectin hút nước từ ruột và khiến bạn bị táo bón nhiều hơn nếu bạn bị mất nước. Ngoài ra, trong chuối chứa nhiều đường có thể làm tăng đường huyết, nguy hiểm với những người mắc bệnh tiểu đường . Thịt: Thịt là nguồn dinh dưỡng chứa protein và vitamin B dồi dào, nhưng nó có thể gây quá tải cho hệ tiêu hóa nếu bạn ăn sai thời điểm. Các chuyên gia khuyên bạn nên tránh ăn thịt gần sát giờ ngủ. Hãy chọn thịt nạc và ăn ít nhất 3 tiếng trước khi đi ngủ. Ngoài ra, việc ăn nhiều thịt vào bữa sáng cũng có thể gây khó tiêu và khiến cơ thể bạn nặng nề, trì trệ suốt cả ngày.
Các loại hạt: Đây là một nguồn thực phẩm giúp cung cấp chất béo lành mạnh cho cơ thể, nhưng chúng không hề tốt cho những bữa ăn đêm. Việc ăn quá nhiều trong khoảng thời gian này có thể khiến dạ dày mất nhiều thời gian để tiêu hóa, dẫn đến tình trạng mất ngủ, thao thức suốt đêm.
Táo: Táo vốn chứa nhiều chất xơ và axit tự nhiên nên giúp cải thiện hệ tiêu hóa và chức năng ruột kết. Tuy nhiên, việc ăn táo vào buổi tối vô tình lại khiến axit tích tụ trong dạ dày, gây ra một số vấn đề khó chịu. Do đó, bạn nên ăn tối vào buổi sáng hoặc trước buổi tập chiều để tốt cho sức khỏe của mình.
Cà phê: Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng cà phê chứa các chất chống oxy hóa, giúp thúc đẩy sức khỏe tim và giúp chống lại bệnh tiểu đường týp 2. Các nhà nghiên cứu nói rằng một tách cà phê cũng có thể làm giảm nguy cơ sa sút trí tuệ và bệnh gan. Tuy nhiên, một tách cà phê khoảng 230ml chứa từ 100mg đến 150mg caffein. Bạn không nên uống quá 400mg cafein mỗi ngày, sẽ dễ gây mất ngủ, rối loạn nhịp sinh học và mất nước trong cơ thể.
Cá ngừ: Cá ngừ là một loại thực phẩm tốt, chứa nhiều omega và DHA song đây cũng là loài cá dễ bị nhiễm thủy ngân từ môi trường biển nhất. Khi vào trong cơ thể, thủy ngân trở thành một chất độc can thiệp vào não và hệ thần kinh.Tiếp xúc với thủy ngân có thể đặc biệt có hại cho trẻ nhỏ và phụ nữ đang mang thai.
II. GIỚI THIỆU SÁCH
Trong chuyên mục giới thiệu sách tuần này, chúng tôi xin giới thiệu đến quý vị và các bạn 02 quyển sách:
- Đồng bằng sông Cửu Long - Nét sinh hoạt xưa & văn minh miệt vườn
- 20 Truyện ngắn hay về người mẹ.
Kính thưa quý vị và các bạn!
Chuyên mục “Khoa học và cuộc sống” tuần này, chúng tôi xin gởi đến quý vị và các bạn bài viết “Những thực phẩm này rất bổ dưỡng nhưng ăn quá nhiều có thể trở thành thuốc độc”, trích từ tạp chí Gia đình.
Khi nói đến thực phẩm lành mạnh, chúng ta thường nghĩ rằng càng nhiều sẽ càng tốt. Tuy nhiên, thứ tốt mà quá nhiều có thể lại thành có hại.
Một chế độ ăn uống lành mạnh đòi hỏi sự cân bằng và chắc chắn bạn hiểu rằng mình thực sự cần bao nhiêu. Dưới đây là những loại thực phẩm giàu dinh dưỡng có thể gây hại nếu như bạn tiêu thụ quá nhiều.
Cà rốt: Cà rốt chứa nhiều vitamin, khoáng chất và chất xơ rất tốt cho sức khỏe. Nhưng trong cà rốt chứa beta-carotene, phân tử tạo nên màu cam sáng nên khi ăn quả nhiều cà rốt có thể làm màu da bị thay đổi. Carotenemia (tình trạng quá nhiều carotene) dẫn đến da bị vàng hoặc da cam, đặc biệt là ở lòng bàn tay, lòng bàn chân, đầu gối và vùng mũi.
Sữa chua: Bạn không nên ăn sữa chua khi bụng trống rỗng hoặc trước các bữa ăn. Bởi sữa chua chứa nhiều axit lactic, có thể làm giảm axit trong dạ dày, từ đó làm chậm quá trình tiêu hóa trong khi ăn bữa chính. Các chuyên gia khuyên rằng, bạn nên ăn sữa chua sau khoảng 1 - 2 tiếng ăn bữa chính.
Chuối: Chuối chứa rất nhiều chất dinh dưỡng và chất xơ rất tốt cho sức khỏe nhưng ăn quá nhiều cũng không tốt. Chuối chưa chín có thể gây táo bón vì chúng chứa nhiều tinh bột, rất khó để cơ thể tiêu hóa hoàn toàn. Chuối cũng chứa rất nhiều chất xơ pectin hút nước từ ruột và khiến bạn bị táo bón nhiều hơn nếu bạn bị mất nước. Ngoài ra, trong chuối chứa nhiều đường có thể làm tăng đường huyết, nguy hiểm với những người mắc bệnh tiểu đường . Thịt: Thịt là nguồn dinh dưỡng chứa protein và vitamin B dồi dào, nhưng nó có thể gây quá tải cho hệ tiêu hóa nếu bạn ăn sai thời điểm. Các chuyên gia khuyên bạn nên tránh ăn thịt gần sát giờ ngủ. Hãy chọn thịt nạc và ăn ít nhất 3 tiếng trước khi đi ngủ. Ngoài ra, việc ăn nhiều thịt vào bữa sáng cũng có thể gây khó tiêu và khiến cơ thể bạn nặng nề, trì trệ suốt cả ngày.
Các loại hạt: Đây là một nguồn thực phẩm giúp cung cấp chất béo lành mạnh cho cơ thể, nhưng chúng không hề tốt cho những bữa ăn đêm. Việc ăn quá nhiều trong khoảng thời gian này có thể khiến dạ dày mất nhiều thời gian để tiêu hóa, dẫn đến tình trạng mất ngủ, thao thức suốt đêm.
Táo: Táo vốn chứa nhiều chất xơ và axit tự nhiên nên giúp cải thiện hệ tiêu hóa và chức năng ruột kết. Tuy nhiên, việc ăn táo vào buổi tối vô tình lại khiến axit tích tụ trong dạ dày, gây ra một số vấn đề khó chịu. Do đó, bạn nên ăn tối vào buổi sáng hoặc trước buổi tập chiều để tốt cho sức khỏe của mình.
Cà phê: Một số nghiên cứu đã chỉ ra rằng cà phê chứa các chất chống oxy hóa, giúp thúc đẩy sức khỏe tim và giúp chống lại bệnh tiểu đường týp 2. Các nhà nghiên cứu nói rằng một tách cà phê cũng có thể làm giảm nguy cơ sa sút trí tuệ và bệnh gan. Tuy nhiên, một tách cà phê khoảng 230ml chứa từ 100mg đến 150mg caffein. Bạn không nên uống quá 400mg cafein mỗi ngày, sẽ dễ gây mất ngủ, rối loạn nhịp sinh học và mất nước trong cơ thể.
Cá ngừ: Cá ngừ là một loại thực phẩm tốt, chứa nhiều omega và DHA song đây cũng là loài cá dễ bị nhiễm thủy ngân từ môi trường biển nhất. Khi vào trong cơ thể, thủy ngân trở thành một chất độc can thiệp vào não và hệ thần kinh.Tiếp xúc với thủy ngân có thể đặc biệt có hại cho trẻ nhỏ và phụ nữ đang mang thai.
II. GIỚI THIỆU SÁCH
Trong chuyên mục giới thiệu sách tuần này, chúng tôi xin giới thiệu đến quý vị và các bạn 02 quyển sách:
- Đồng bằng sông Cửu Long - Nét sinh hoạt xưa & văn minh miệt vườn
- 20 Truyện ngắn hay về người mẹ.
ĐỒNG BẰNG SÔNG CỬU LONG
NÉT SINH HOẠT XƯA & VĂN MINH MIỆT VƯỜN
NÉT SINH HOẠT XƯA & VĂN MINH MIỆT VƯỜN
Nhà văn Sơn Nam là một trong những nhà văn nổi tiếng với những quyển sách nghiên cứu về văn hóa, đời sống người dân Nam Bộ. Ông là một trong những cây bút viết văn tài ba với nhiều tác phẩm dấu ấn, được mệnh danh là “Ông già Nam Bộ”, “Pho từ điển sống về miền Nam” hay là “Nhà Nam Bộ học”.
Quyển sách “Đồng bằng Sông Cửu Long - Nét sinh hoạt xưa & Văn minh miệt vườn” do NXB Trẻ ấn hành năm 2018 là một trong những quyển sách phóng sự - ký sự hay nhất của nhà văn Sơn Nam, sẽ giới thiệu đến các bạn những sinh hoạt truyền thống của nhân dân đồng bằng sông Cửu Long thông qua những lễ hội và hò vè đối đáp và những sinh hoạt của cư dân vùng sông nước miệt vườn trong lịch sử hình thành, xây dựng và phát triển vùng đất phía Nam của Tổ quốc.
Sách có độ dày 385 trang với bố cục 2 phần.
Phần “Đồng bằng sông Cửu Long - Nét sinh hoạt xưa” là tác phẩm được viết sau ngày 30/4/1975 và được in lần đầu vào năm 1985. Sách giới thiệu về đồng bằng sông Cửu Long, từ một miền nổi danh “ma thiêng nước độc”, muỗi mòng, cọp sấu, rắn rít, … sau này trở thành một vựa lúa lớn nhất nước. Đến đây, bạn đọc còn được thưởng thức những điệu hò, những kỳ lễ lớn, phong trào thể thao. Theo chân những người hành hương, bạn đọc sẽ được tham quan Điện Bà ở đỉnh núi Bà Đen (Tây Ninh) cao chót vót, viếng Bà Chúa Xứ núi Sam (Châu Đốc). Hoặc bạn có thể đến các vườn cây trĩu trái ngon ngọt ở Cái Mơn, vườn dừa Bến Tre, vườn cam Cái Bè, tham gia đi săn thú, gác cu, gác cuốc và thưởng thức các món ăn đậm đà hương vị miền Nam.
Phần “Văn minh Miệt Vườn” là tác phẩm được tác giả hoàn thành giữa năm 1970 và được xuất bản lần đầu năm 1970. Phần này ưu tiên nghiên cứu các đặc tính dân tộc vùng “Miệt Vườn”. Nhà văn xác định: “Miệt Vườn là vùng Sa Đéc, Mỹ Tho, Vĩnh Long, sau này là một phần của Cần Thơ. Vùng “Miệt Vườn” là nơi có mật độ dân số cao nhứt, theo bản đồ phân phối cư dân. Và cũng phù hợp với vùng phù sa ven sông ít phèn, theo bản đồ thổ nhưỡng”; “Ranh giới các tỉnh thay đổi nhiều, từ đời vua Tự Đức đến nay (1970). Nói đến Mỹ Tho ta tính luôn đến vùng Bến Tre, Gò Công. Nói đến Vĩnh Long ta tính luôn tỉnh Trà Vinh”. Với đất phù sa, với dụng cụ nông nghiệp thô sơ, ông cha ta đã lập ra “Miệt Vườn” khá độc đáo. “Hoành Sơn nhứt đái, vạn đại dung thân”: Đồng bằng sông Cửu Long có lẽ là nơi trù phú nhất bên kia dãy Hoành Sơn.
Hơn nửa thế kỷ gắn bó với nghiệp sáng tác, những trang viết của “Ông già Nam Bộ” trong quyển sách không đơn thuần là sự giải trí cho độc giả mà còn là những khảo cứu, khám phá về mảnh đất phương Nam được thể hiện qua giọng văn giản dị, mộc mạc.
Trân trọng kính mời quý vị và các bạn tìm đọc quyển sách tại Thư viện TP Cần Thơ với Ký hiệu phân loại: 959.78/Đ455B; Mã số: DV.56163, MG.9593, MG.9594.
20 TRUYỆN NGẮN HAY VỀ NGƯỜI MẸ
Tình mẹ chính là tình cảm hoàn mỹ, tự nhiên và vô điều kiện nhất đối với cuộc đời của mỗi người. Mẹ có thể hy sinh cả cuộc đời hay hạnh phúc riêng của mình cho tương lai con cái. Mẹ có thể tự nhận lấy hiểm nguy về mình, thậm chí mẹ có thể đổi lấy một phần cơ thể hay mạng sống của mình cho những đứa con. Có bao giờ bạn tự hỏi vì sao tình yêu của mẹ lại cao thượng, bao la và vô điều kiện như vậy.
Quyển sách “20 truyện ngắn hay về người mẹ” do Hạnh Nguyên tuyển chọn, Nxb. Hồng Đức ấn hành năm 2017 tổng hợp 21 câu chuyện giản dị mà đầy ý nghĩa, sâu sắc về người mẹ, về tình mẹ con – một tình yêu thương vô điều kiện và không gì có thể sánh bằng.
Ở truyện ngắn “Hồi quang” của tác giả Doãn Dũng kể về câu chuyện của người mẹ đi tìm lại hài cốt của con mình đã hy sinh nơi chiến trường máu lửa. Câu chuyện được kể dưới góc nhìn của hồn ma người con trai, qua đó cho thấy sự mất mát vì chiến tranh là vô vàn, song sự mất mát của những người mẹ là vết thương lòng khó lành nhất bởi các con của mẹ đã ra đi cho sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc. Và nỗi mất mát ấy cứ theo mẹ suốt cả cuộc đời...
Hay truyện ngắn “Như Ý” của Đặng Thị Thanh Hương khắc sâu vào lòng người đọc hình ảnh của một người mẹ suốt đời hi sinh vì con: “Đã hai mươi mốt năm kể từ ngày con chào đời. Hai mươi mốt năm nhọc nhằn khốn khó. Mẹ lần hồi và cô độc đi trong những buổi chiều goá bụa, nâng niu chăm sóc con từng tí… Ngày mai mẹ tiễn con về nhà chồng. Mẹ ngồi xếp quần áo cho con. Mẹ gói thêm tấm áo lọt lòng của con ngày xưa. Con sẽ mặc lại cho con của con…”
Chân dung người mẹ sẽ là hình ảnh bất biến và mãi trường tồn với thời gian, thách thức mọi xa cách và ngăn trở không gian. Hình ảnh đó giúp chúng ta không chỉ có đủ sức mạnh để đi đến tận cùng con đường đã lựa chọn mà còn có đủ niềm tin để luôn hướng về phía ánh sáng trên từng chặng đường ta qua. Và đến một ngày nào đó, mỗi chúng ta lại trở thành những bậc cha mẹ tiếp tục ban tặng cho thế hệ mai sau tình yêu thương cao đẹp của mình…
Quyển sách “20 truyện ngắn hay về người mẹ” dành tặng cho tất cả những người mẹ và biết yêu thương mẹ.
Sách hiện đang phục vụ tại Thư viện TP. Cần Thơ với Ký hiệu phân loại: 895.92234/H103M; Mã số: DV.52682, MV.19274, MV.19275.
III. CHUYÊN ĐỀ VỀ THANH NIÊN
Các bạn thân mến!
Chuyên mục về thanh niên tuần này xin gởi đến quý vị và các bạn bài viết “Chiếc cúc áo của mẹ”
Năm tổ chức lễ sinh nhật 12 tuổi, vừa sáng tinh mơ, mẹ cậu đã kéo cậu ra khỏi chăn, cậu lẩn tránh bàn tay lạnh cóng của mẹ, còn nằm cố trên giường một lát, thì đã nghe thấy mẹ nói: "Con trông đây là cái gì?".
Cậu mở to mắt, trước mặt là một chiếc áo mới, kiểu quân phục như cậu từng mơ ước, hai hàng cúc đồng, trên vai áo có ba vạch màu xanh, đó là mốt quần áo "thịnh hành" trong đám học sinh. Cậu bỗng mừng rơn, vội mặc áo quần, ngay bát miến trường thọ cũng ăn vội vội vàng vàng. Cậu muốn đến lớp, đến trường ra oai với các bạn học, rằng cậu cũng có một chiếc áo mới của riêng mình, và đó là một bộ "mốt" nhất nữa. Bởi từ nhỏ đến lớn, cậu toàn mặc quần áo cũ của anh, vá chằng vá đụp!
Quả nhiên đúng như dự kiến của cậu, khi cậu bước vào lớp học, ánh mắt của các bạn mở tròn, các bạn đều không ngờ được rằng, cậu lúc nào cũng mặt mày lọ lem, đầu bù tóc rối bụi bặm cũng có lúc vẻ vang rạng rỡ như thế này.
Ngồi ở góc bàn của mình, cậu hoàn thành tiết học đầu tiên một cách vui vẻ, hả lòng hả dạ. Trong giờ giải lao, các bạn đều vây quanh cậu, vạch xem quần áo mới của cậu. Có bạn bỗng hỏi:
- Ô hay! Tại sao khuy áo của bạn không giống của chúng mình nhỉ?
Lúc ấy, cậu mới nhìn kỹ cúc áo của mình, quả thật không giống cúc áo của người khác hai dãy thẳng đứng. Còn cúc áo của cậu lại nghiêng lệch, hai dãy xếp thành hình chữ "V".
Các bạn lật xem áo của cậu, bỗng đều cười òa lên. Thì ra, chỗ đính khuy trên chiếc áo trắng của cậu là một miếng vải cũ màu vàng. Cậu cũng hiểu ra, chắc là mảnh vải mẹ mua không đủ may áo, đành phải lót bên trong bằng mảnh vải khác, sợ người khác nhìn thấy, cúc áo đành phải đính sang bên cạnh. Và cũng để người khác không nhìn thấy, mẹ đã khéo léo đính chéo hàng cúc kia, tự nhiên thành hình chữ "V".
Biết rõ sự thật, các bạn cười òa lên, ánh mắt lại giễu cợt như trước. Những ánh mắt ấy làm cho lửa giận bốc lên ngùn ngụt trong lòng cậu.
Buổi trưa về đến nhà, cậu cắt nát vụn chiếc áo mới của mình. Mẹ cậu lao đến trước mặt con, giơ cao tay, nhưng cuối cùng không giáng xuống. Cậu liếc nhìn, thấy nước mắt mẹ chảy quanh trong khóe mắt, vội quay đầu chạy biến...
Cậu rõ ràng cảm thấy, từ hôm ấy trở đi, mẹ hình như biến thành một người khác. Mẹ làm nghề xay đậu phụ, thường ngày mẹ rất ít ngơi tay, từ đó về sau đến thời gian xả hơi mẹ cũng không giữ lại cho mình. Cậu tận mắt thấy mẹ gầy sọp đi, tận mắt nhìn thấy mẹ ốm nằm bẹp rồi ra đi mãi mãi... Cậu rất muốn nói một câu: "Con xin lỗi mẹ", mà không còn cơ hội nữa.
Song, cậu thừa kế được ý chí kiên cường và cần cù phấn đấu của mẹ. Cậu cố gắng học tập, làm cho cuộc đời của cậu thay đổi hẳn. Cậu có rất nhiều, rất nhiều tiền, trùng tu tôn tạo phần mộ của mẹ nhiều lần.
Hôm nay là buổi trình diễn thời trang của nhà thiết kế thời trang bậc thầy, đỉnh cao thế giới. Khi những người mẫu nam bước lên sàn diễn, mắt người đàn ông bỗng căng lên, đầu óc kêu ong ong hỗn loạn. Bộ áo ấy với hai dãy khuy đồng hình chữ "V”.
- Bên trong có phải là...?
Ông ta không làm chủ mình được nữa, lao lên sàn diễn, lật ra xem tấm áo của người mẫu nam, miếng lót bên trong tự nhiên cũng là một mảnh vải vàng! Rồi ông quỳ sụp trước mặt người mẫu nam, òa khóc thống khổ.
Sau khi nghe ông ta kể hết câu chuyện, tất cả những người có mặt tại hội trường đều trầm ngâm suy nghĩ. Cuối cùng, nhà thiết kế bậc thầy nói: "Thật ra, với tình yêu thương con mình, tất cả những người mẹ đều là nghệ sĩ tài ba!".
IV. GIẢI TRÍ
Kính thưa quý vị và các bạn!
Trong chương trình phát thanh tuần này xin gửi đến quý vị và các bạn bài hát “Con gái miền Tây”, sáng tác Lý Hạo Nam.
