THƯ VIỆN THÀNH PHỐ CẦN THƠ - CANTHO PUBLIC LIBRARY
Chuyên mục truyền thanh Tuần 16 (13/4 – 19/4/2020)
I. KHOA HỌC VÀ CUỘC SỐNG
Kính thưa quý vị và các bạn!
Chuyên mục “Khoa học và cuộc sống” tuần này, chúng tôi xin gởi đến quý vị và các bạn bài viết “Những thực phẩm nấu chín mất hết chất, ăn sống "tốt gấp tỷ lần"
Bông cải xanh, tỏi, ớt chuông... khi chế biến với nhiệt độ cao như xào nấu, quay trong lò vi sóng sẽ hủy nhiều dưỡng chất. Tương tự như vậy, nhiều loại thực phẩm, rau củ khác nếu ăn sống sẽ tốt hơn nhiều lần đem nấu chín.
Dừa
Uống nước dừa nguyên trái thậm chí còn tốt hơn nước lọc và lượng dầu dừa có tác dụng trong việc duy trì các chất béo có lợi, tăng cường sức khỏe cho tim mạch và não bộ.
Bạn nên tránh xa các thực phẩm chế biến từ dừa như kem dứa, kẹo dừa... vì chúng chứa quá nhiều đường. Thay vào đó hãy mua dừa nguyên trái để uống nước và ăn phần cùi dừa.
Dứa
Theo một nghiên cứu năm 2010, nước ép dứa tươi có hiệu quả hơn trong việc giảm viêm và viêm đại tràng co thắt, so với nước ép dứa đun sôi. Các nhà nghiên cứu cho rằng nước ép dứa tươi có hàm lượng enzyme bromelain cao hơn, giúp chống viêm giảm sưng hiệu quả.
Tỏi
Giống như hành tây, tỏi cũng chưa nhiều allicin, chất phát huy tác dụng tốt hơn khi được dùng sống. Ngoài ra, theo một số nghiên cứu, ăn tỏi sống từ 2 lần trở lên trong 1 tuần còn giúp ngăn ngừa nguy cơ ung thư phổi.
Socola
Cacao nguyên chất rất giàu dưỡng chất, đặc biệt chứa nhiều chất chống oxy hóa, giúp cung cấp năng lượng, hỗ trợ giảm cân, kiềm chế cảm giác thèm ăn. Socola đã là một chế phẩm của cacao khiến thành phần dinh dưỡng mất đi không ít, do đó, không nên đun nấu socola với nhiệt độ cao, sẽ càng làm cho những chất dinh dưỡng quý giá của cacao mất đi.
Củ cải đường
Củ cải đường có thể chứa lượng đường cao nhưng bù lại nó có những thành phần dinh dưỡng khác rất tốt cho cơ thể. Củ cải đường giàu vitamin C, B, potassium, ma-giê giúp cơ thể chống viêm nhiễm, hạ lượng đường trong máu và phòng ung thư.
Khi qua chế biến, củ cải đường thường mất đi 25% giá trị dinh dưỡng. Vì vậy, bạn có thể dùng củ cải đường sống chung với các loại rau củ khác để làm món salad rau thơm ngon, bổ dưỡng.
Bông cải xanh
Bông cải xanh chứa một lượng lớn chất phytochemical sulforaphane, giúp ngăn ngừa ung thư, bệnh tim, viêm, trầm cảm. Theo các nhà khoa học, cơ thể hấp thụ sulforaphane nhanh hơn khi ăn bông cải xanh sống thay vì nấu chín.
Chế biến bông cải xanh bằng lò vi sóng, đun sôi và xào cũng làm giảm lượng vitamin C. Nếu vẫn muốn ăn chín, bạn có thể hấp. Phương pháp này ít ảnh hưởng nhất đến chất dinh dưỡng của bông cải xanh.
Hành tây
Hành tây có thể phòng ngừa ung thư nhờ thành phần flavonoid quercetin. Khi ăn sống, bạn sẽ hấp thu tối đa flavonoid quercetin. Một nghiên cứu năm 2012 cho thấy khi hành tây được làm nóng trong lò nướng, những dưỡng chất tốt cho tim mạch của hành hoàn toàn biến mất sau 30 phút.
Việt quất
Theo bác sĩ Julie Joffrion, chuyên gia dinh dưỡng thể hình tại All Inclusive Health, quả việt quất có chứa nhiều chất chống oxy hóa nhờ vào lượng polyphenol cao. Tuy nhiên theo các nhà khoa học, chế biến quả việt quất bằng cách nướng hoặc nấu chín sẽ làm giảm đáng kể hàm lượng polyphenol.
Ớt chuông
Ớt chuông đỏ là nguồn cung cấp vitamin C tuyệt vời. Theo các chuyên gia dinh dưỡng, chỉ cần ăn 100 g ớt chuông đỏ đã có thể đảm bảo lượng vitamin C khuyến nghị. Tuy nhiên nhiệt sẽ phá hỏng vitamin C.
Rau cải xoăn
Cải xoăn chứa các hợp chất glucosinolates. Khi glucosinolates tiếp xúc với enzyme myrosinase sẽ tạo thành chất isothiocyanates có khả năng chống viêm và chống tế bào ung thư. Khi nấu chín, nhiệt sẽ vô hiệu hóa myrosinase, vì vậy cải xoăn nấu chín không có đặc tính phòng chống bệnh giống như món salad cải xoăn thô.
Rong biển
Rong biển giàu vitamin và khoáng chất có thể hòa tan trong nước, dễ hấp thụ vào máu. Đây còn là nguồn cung cấp sắt, canxi và i-ốt.
II. GIỚI THIỆU SÁCH
Trong chuyên mục giới thiệu sách tuần này, chúng tôi xin giới thiệu đến quý vị và các bạn 02 quyển sách:
- 1001 đạo lý lớn trong những câu chuyện nhỏ.
- Gửi đây chút duyên tình đọc.
1001 ĐẠO LÝ LỚN TRONG NHỮNG CÂU CHUYỆN NHỎ
Những câu chuyện “ngày xửa ngày xưa...” mà hồi nhỏ bà hay kể luôn vang lên trong trí nhớ của chúng ta. Những câu chuyện cổ như suối nguồn yêu thương mang những bài học ý nghĩa nuôi dưỡng các em nên người.
Quyển sách “1001 Đạo lý lớn trong những câu chuyện nhỏ” do Kỷ Giang Hồng và Hà Giang biên soạn, Nxb. Thanh niên ấn hành năm 2017 sẽ giới thiệu đến các em những câu chuyện cảm động và sâu sắc, giúp các em học hỏi những tinh hoa của nhân loại, cổ vũ các em tìm lấy con đường sống đúng đắn cho bản thân thông qua những câu chuyện đó.
Sách có độ dày 195 trang bao gồm 91 câu chuyện, kể về những con người, những động vật có lòng dũng cảm, có ý chí kiên cường,… Sau mỗi câu chuyện sẽ có những lời bình đi sâu vào phân tích ngụ ý của câu chuyện, giúp các em có thể ngộ ra được những đạo lý lớn trong cuộc sống hằng ngày của chính mình.
Câu chuyện “Yêu mến cây” giúp các em nhận ra rằng bố mẹ chúng ta cũng giống như cái cây trong câu chuyện, dành cả cuộc đời để nuôi dưỡng chúng ta nên người mà không cần báo đáp gì cả, bởi vì tất cả những điều đó chính là tình yêu. Do vậy, chúng ta không thể chỉ biết đến bản thân mà phải biết rằng bố mẹ cũng cần chúng ta yêu thương và chăm sóc.
Hay câu chuyện “Chiếc đinh” cho thấy những lầm lẫn lớn đều bắt đầu từ những sai sót nhỏ. Chúng ta không nên cho rằng một số chi tiết nhỏ không có liên quan gì và không để ý đến nó, như vậy sẽ giống người thương nhân trong câu chuyện gây ra sai lầm lớn. Do vậy, cho dù những chuyện đơn giản nhất, chúng ta cũng nên cố gắng làm thật tốt. Và còn rất nhiều câu chuyện khác.
Với lời văn bình dị, tranh minh hoạ sinh động, quyển sách “1001 Đạo lý lớn trong những câu chuyện nhỏ” sẽ là món quà tinh thần quý giá dành cho các em.
Mời các em tìm đọc quyển sách tại Phòng Thiếu nhi, Thư viện TP. Cần Thơ với ký hiệu phân loại: 158 / M458NG, mã số: NA.003499, NA.003209, NA.003210.
GỬI ĐÂY CHÚT DUYÊN TÌNH ĐỌC
Trong hành trình đến với văn chương, việc đọc là vô cùng, việc viết là hữu hạn, bởi chúng ta có thể có vô số ngày gặp gỡ, nhưng chỉ có những khoảnh khắc bừng lên cảm hứng sẻ chia: khi đó các đọc trở thành cái viết.
Quyển sách “Gửi đây chút duyên tình đọc” có độ dày 286 trang, là những trải lòng của tác giả Nguyễn Thị Thanh Xuân, sẽ giới thiệu đến các bạn 18 tên tuổi văn chương Việt, trải dài trong khoảng gần một trăm năm, vắt qua hai thể kỷ.
Tác giả trân quý và đồng cảm nỗi lòng Phan Khôi, người nổi danh làng báo một thời, góp phần làm nên bước chuyển dứt khoát của tiến trình hiện đại hóa năm 1932 với bài thơ “Tình già”. Hay nhà văn chính trực Thiếu Sơn với những lời dẫn “thổi vào chúng ta cảm hứng và hy vọng về giáo dục”, thứ “ánh sáng của trí tuệ độc lập”. Một Hoài Thanh, “người tri kỷ của thơ ca Việt”, người đã chọn duy mỹ làm “căn tính” của một “nghệ sĩ đích thực khi viết phê bình”. Bích Khê với “dáng viết” in bóng sự “trong lặng”, “tinh khiết” của một văn nhân trẻ, ... Cuối cùng, Nguyễn Nhật Ánh ở cuối tập sách, người tuổi đời trẻ nhất nơi đây, lại là người có số lượng tác phẩm lớn nhất, và mỗi lần xuất hiện, tác phẩm của ông bao giờ cũng tạo nên sự kiện trong công chúng trẻ tuổi.
Đọc quyển sách, bạn sẽ cảm nhận được tâm tình và cũng là lời mời gọi thân mật và thanh nhã của tác giả: “Người hôm nay đọc người hôm xưa, cảm nhận rõ một điều là những ngọn lửa ấm nồng của trí tuệ và trái tim vẫn được ủ kín trong chữ nghĩa và một ngày thức dậy đồng hành cùng chúng ta hôm nay. Đây, chút duyên tình đọc của một người xin gởi đến mọi người”.
Sách do Nxb. Đà Nẵng ấn hành năm 2019. Bạn đọc tra tìm tài liệu tại Thư viện TP. Cần Thơ tại phòng Đọc có ký hiệu phân loại: 895.92209 / G553Đ, mã số: DL.018081; phòng Mượn với mã số: MB.007456, MB.007457.
III. CHUYÊN ĐỀ VỀ THANH NIÊN
Các bạn thân mến!
Chuyên mục về thanh niên tuần này xin gởi đến quý vị và các bạn bài viết “Bất an, lo lắng - kẻ thù của sức khỏe”
BẤT AN, LO LẮNG - KẺ THÙ CỦA SỨC KHỎE
Stress, căng thẳng, lo lắng, bất an làm cho sức khỏe bạn kém hơn, khả năng miễn dịch kém đi; ngay khi hàng rào miễn dịch bị phá vỡ, bệnh tật sẽ tấn công bạn.
Tâm thế, thái độ sống, những ứng xử trước tình huống nghịch cảnh nếu bị dẫn dắt bởi nhận thức sai sẽ càng làm cho tình hình thêm trầm trọng, khác nào bạn nhặt rác thải về xây số phận, tạo "nghiệp" phiền não...
Sự lo lắng, bất an là điều công phá sức khỏe ghê gớm và khi chúng ta để cơ thể trong những trạng thái này thì bệnh tật bắt đầu kéo đến nhiều hơn, những bộ phận yếu nhất trong cơ thể sẽ bệnh trước.
Bạn có biết rằng để khỏe mạnh, để giúp việc điều trị tất cả các căn bệnh hiểm nghèo như ung thư, tim mạch, huyết áp, … đều cần đến yếu tố tinh thần, sự bình an.
Một nghiên cứu của các nhà tâm lý học trị liệu ở Mỹ cho thấy, trước những căng thẳng trong cuộc sống, nếu có tư duy tích cực thì các phản ứng sinh hóa của cơ thể cũng thay đổi theo chiều hướng tích cực, và ngược lại. Đặt những câu hỏi như: "Năm rồi bạn có bị stress không?" và "Bạn có cho rằng stress có hại cho sức khỏe không?" với 30.000 người trưởng thành, theo dõi họ trong vòng 8 năm rồi đối chiếu con số tử vong cho ra kết quả nguyên nhân chết do sợ stress cao hơn hẳn chết vì bị stress thật!
Bất an có thể đến từ đâu?
Có vô số nguyên nhân dẫn đến tâm không an định, tùy vào hoàn cảnh của từng người. Nhưng có thể gói gọn trong 2 điểm cốt lõi chủ quan và khách quan.
Nguyên nhân khách quan: Dù bạn có muốn hay không, đó là những cơn đau, bao gồm đau đớn vì bệnh tật trên cơ thể vật lý và bệnh về tâm lý tinh thần. Ai cũng phải có bệnh, đó là quy luật tự nhiên của cuộc sống.
Nguyên nhân chủ quan: Để trí óc hoạt động quá nhiều, nói nôm na là suy nghĩ quá nhiều trong một lúc. Tâm trí của con người cũng là một cỗ máy, khi hoạt động nhiều quá thì nó sẽ kiệt quệ. Lúc tâm trí không vững chãi chính là lúc tâm bất an trỗi lên.
Trong nhiều sách của các bậc chân sư cũng dạy, sở dĩ trí óc suy nghĩ quá nhiều cũng xuất phát do cái bản ngã quá lớn, lúc nào cũng tư duy mọi thứ từ chữ Tôi. Tôi sẽ làm gì, tôi muốn cái này, tôi làm sao để đạt được điều đó… Bạn không tin ư, thử nhìn lại xem, có phải trong hàng triệu lần hoạt động trí óc đó, bạn đang để cái tôi dẫn dắt và làm chủ toàn bộ?
Ta cần cân bằng giữa thế giới nhỏ của bản thân và cuộc sống bên ngoài bởi cuộc sống vốn đã đủ phức tạp rồi, không cần phải trầm trọng hóa mọi thứ thêm nữa. Nếu bạn có thể làm điều gì đó để đơn giản nó, hãy làm. Nếu không, hãy để mọi thứ được tự nhiên!
Bình an nội tâm
"Nội" có nghĩa là bên trong. “Bình an từ bên trong” chỉ đơn giản là cảm giác yên lòng đến từ chính chúng ta. Bình an nội tâm là một nghệ thuật – nghệ thuật của việc tạo ra và duy trì sự tĩnh lặng của tâm hồn ngay cả khi thế giới xung quanh là một mớ hỗn độn.
Mặc dù đã biết định nghĩa, nhiều người vẫn không hiểu thấu cụm từ này, và tiếp tục làm sai lầm khi hỏi "Làm sao tôi có thể tìm được bình an nội tâm trong cuộc sống?".
"Tìm" mang nghĩa chúng ta vẫn phụ thuộc vào một cái gì đó ngoại tại, xa vời. Với "bình an nội tâm", ta không tìm, và có tìm cũng không thấy. Bởi đó là thứ ta phải tự mình tạo ra.
Hãy dành thời gian tận hưởng không gian riêng tư và tìm hiểu thêm về bản thân mình, hãy lắng nghe cảm giác từ bên trong, hãy nhìn thấu những mong muốn của bản thân, hãy xem liệu ta đang có đang gặp bất ổn, và nếu có thì vấn đề nằm ở đâu. Càng biết rõ mình, ta sẽ càng bản lĩnh trước tác động tiêu cực từ bên ngoài.
Giá trị của sự bình yên lắng nghe tâm như vậy vượt lên trên mọi giá trị khác nên nó được ví như viên ngọc vô giá. Không có gì ở đời có thể so sánh với giá trị bình yên nội tâm, vì dù bạn có giàu có đến mức nào, danh vọng cao đến đâu, quyền lực mạnh cỡ mấy cũng vẫn bị khổ đau như thường nếu bạn không nhận ra viên ngọc bình yên thanh thản ấy nơi chính mình.
Từ giá trị cốt lõi bình yên sẽ đưa đến đời sống mãn nguyện và hài lòng. Điều này không có nghĩa là bạn không cần phải làm gì cả, không còn ước mơ và khát vọng nữa.
Khi bạn chạm vào được thế giới an nhiên nơi tâm mình, mọi ước mơ vẫn còn đó, nhưng không còn làm bạn đau đầu nữa, mọi khát vọng vẫn còn đó nhưng không còn tạo áp lực lên bạn nữa. Bạn vẫn hành động để thực hiện ước mơ, vẫn làm việc để đạt được khát vọng nhưng tất cả đều nằm trong sự bình yên của tâm hồn. Vì thế, dù bạn có thực hiện được ước mơ hay đạt được khát vọng hay không thì trong bạn luôn hiện hữu sự hài lòng với cuộc sống này.
Hãy cảnh giác với sự vọng động chính bản thân mình, đôi khi ta dồn sức chiến đấu vì những điều to tát, mà bỏ qua những niềm vui hàng ngày: tiếng cười của con trẻ, sự quan tâm chăm sóc của người thân, một cuốn sách hay, một mái nhà che chở ta khỏi nắng mưa. Đừng bao giờ quên những điều nhỏ bé mà trân quý này bởi đây chính là nguồn “dược liệu” - hàng rào miễn dịch bảo vệ sức khỏe.
Khao khát chinh phục những điều tốt hơn là việc đáng hoan nghênh, bởi lẽ nó là nguồn động lực để ta hoàn thiện bản thân. Tuy nhiên, cũng cần phải trân trọng cái nền tảng nơi ta đang đứng, những gì ta đang có trong tay./.
Các bạn thân mến! Chương trình phát thanh hôm nay đến đây xin tạm dừng. Quý vị và các bạn có thể nghe lại nội dung chương trình phát thanh tuần này trên địa chỉ website thư viện TP. Cần Thơ www.cantholib.org.vn
Cám ơn quý vị và các bạn đã chú ý theo dõi. Xin chào tạm biệt và hẹn gặp lại.
